Ticaret Unvanı ve İşletme Adı

Ticaret unvanı ve işletme adı, ticari işletmelerin kimliklerini ve faaliyetlerini tanıtan önemli unsurlardır. Bu kavramlar, ticaret hayatında işletmelerin ayırt edici özelliklerini oluşturur ve onların ticari itibarı üzerinde büyük bir rol oynar.

Türk Ticaret Kanunu (TTK), ticaret unvanı ve işletme adının kullanımı, oluşturulması ve korunması ile ilgili düzenlemeleri ayrıntılı olarak ele alır. 

Ticaret Unvanı

Ticaret unvanı, ticari işletmenin ticari faaliyetlerinde kullanmak zorunda olduğu resmi adıdır. Her ticari işletme, TTK’ya göre bir ticaret unvanına sahip olmak zorundadır.

Ticaret unvanı, işletmenin sicilde tescil edilen ve ticari işlemlerinde kullandığı addır. Ticaret unvanı, işletmenin hukuki yapısını yansıtan ve işletmenin kimliğini belirten önemli bir unsurdur. Örneğin, anonim şirketlerin ticaret unvanlarında “anonim şirket” ifadesi bulunmak zorundadır.

Ticaret Unvanının Oluşturulması

Ticaret unvanı oluşturulurken, TTK’nın 41. maddesinde yer alan düzenlemelere uyulması zorunludur. Ticaret unvanı, işletmenin faaliyet konusu ve hukuki yapısını yansıtmalıdır. Örneğin, bir anonim şirketin ticaret unvanında “A.Ş.” kısaltması bulunmalıdır. Gerçek kişiler ticaret unvanlarında adlarını ve soyadlarını kullanmak zorundadır. Bunun yanında, işletmenin faaliyet alanı veya diğer ayırt edici unsurlar da unvanda yer alabilir. Ticaret unvanının, işletmeyi diğer ticari işletmelerden ayırt edici nitelikte olması gerekmektedir.

Ticaret Unvanı ile İlgili Özel Durumlar

Ticaret unvanı ile ilgili bazı özel durumlar TTK’da düzenlenmiştir. Özellikle, bir ticaret unvanının başka bir ticaret unvanına benzememesi ve karışıklığa yol açmaması gerekmektedir. Ticaret unvanı, diğer ticari işletmelerin unvanlarından farklı olmalı ve yanıltıcı bilgiler içermemelidir.

Bu kapsamda, bir işletmenin ticaret unvanı ile bir diğer işletmenin ticaret unvanı arasında haksız rekabete yol açacak bir benzerlik bulunmamalıdır. Ayrıca, bir ticaret unvanı sadece o işletmeye özgü olmalı ve başkası tarafından kullanılamamalıdır. 

Ticaret Unvanının Devamı

Ticaret unvanının devamı, işletmenin faaliyetine son vermesi veya devredilmesi durumlarında gündeme gelir. TTK’ya göre, ticari işletmenin devri durumunda ticaret unvanı da devredilebilir. Ancak, devralan kişinin ticaret unvanını kullanmaya devam edebilmesi için unvanın önceki sahibinin iznini alması gereklidir.

Eğer işletme devredilmemişse, ticaret unvanının kullanılması durdurulmalıdır. Ticaret unvanının hukuki varlığı, işletmenin faaliyetine bağlı olduğundan, işletme sona erdiğinde unvanın da kullanımı sona erer.

Şubelerin Unvanı

Ticari işletmelerin şubeleri de ticaret unvanı kullanmak zorundadır. TTK’ya göre, bir işletmenin şubesi kendi ticaret unvanını kullanamaz. Ancak, şubenin ticaret unvanı, merkez işletmenin unvanına “şube” ibaresi eklenerek oluşturulur. Bu sayede, şubenin, merkez işletmeden bağımsız olmadığı ve ona bağlı olduğu gösterilmiş olur.

Örneğin, “X A.Ş. İzmir Şubesi” şeklinde bir ticaret unvanı, merkezin unvanına şube ibaresi eklenerek oluşturulur.

Ticaret Unvanının Devri

Ticaret unvanı, işletmenin devri ile birlikte devredilebilir. Ancak ticaret unvanının devri, işletmenin devriyle birlikte yapılmadığında mümkün değildir. Yani, bir ticari işletmenin tüm unsurlarıyla birlikte devredilmesi durumunda ticaret unvanı da devredilmiş olur.

Ticaret unvanının devri işlemi, ticaret siciline tescil edilmelidir. Aksi takdirde, ticaret unvanının devri üçüncü kişiler açısından geçersiz kabul edilir. Ticaret unvanının devredilmesi, işletmenin ticari itibarının ve marka değerinin korunması açısından önemlidir.

Ticaret Unvanının Korunması

Ticaret unvanının korunması, ticaret unvanının haksız şekilde kullanılmasını ve kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla TTK’da düzenlenmiştir.

TTK’ya göre, bir ticaret unvanının tescili, o unvanı kullanan işletmenin o unvan üzerindeki haklarını koruma altına alır. Başka bir işletme, tescil edilmiş bir ticaret unvanını kullanamaz. Eğer bir işletme haksız şekilde başka bir işletmenin ticaret unvanını kullanırsa, bu durum haksız rekabet olarak değerlendirilir ve yasal yaptırımlarla karşılaşabilir. Ayrıca, ticaret unvanının korunması için tescil işleminin yapılması zorunludur.

İşletme Adı

İşletme adı, bir ticari işletmenin ticari faaliyetlerinde kullandığı gayri resmi addır. Ticaret unvanından farklı olarak, işletme adı ticaret siciline tescil edilmez. İşletme adı, işletmenin ticari faaliyeti sırasında müşterilerine ve diğer işletmelere kendini tanıtmak amacıyla kullanılır.

İşletme adı, ticari marka veya tabelada kullanılan isim olabilir ve ticaret unvanından farklı olabilir. Ancak işletme adı, ticaret unvanı ile karışıklığa yol açmamalıdır. İşletme adı da tıpkı ticaret unvanı gibi korunur ve başkası tarafından izinsiz kullanılamaz.

Sonuç

Ticaret unvanı ve işletme adı, ticari işletmelerin ticari faaliyetlerinde kimliklerini oluşturan ve diğer işletmelerden ayırt edilmelerini sağlayan önemli unsurlardır.

TTK, ticaret unvanının oluşturulması, kullanılması, devri ve korunması ile ilgili düzenlemeler getirerek, ticaret hayatında güvenli ve adil bir ortam sağlamayı amaçlamaktadır. Ticaret unvanının tescili, işletmenin hukuki varlığını güvence altına alırken, işletme adı ise ticari faaliyetlerin tanıtımı ve marka değeri açısından önem taşır.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN