Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Yetkileri ve Görevleri

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Türkiye’de sermaye piyasasının düzenlenmesi, denetlenmesi ve geliştirilmesiyle ilgili yetkilere sahip olan bağımsız bir düzenleyici ve denetleyici kurumdur.

SPK’nın yetkileri, sermaye piyasası faaliyetlerini düzenlemek, piyasa katılımcılarını denetlemek, lisans vermek, cezai yaptırımlar uygulamak ve yatırımcıları korumak gibi geniş bir yelpazede yer almaktadır.

Düzenleme Yetkisi

SPK, sermaye piyasası faaliyetlerini düzenleyen mevzuatın oluşturulması, güncellenmesi ve uygulanmasında yetkilidir.

SPK’nın düzenleme yetkisi, sermaye piyasası araçlarının ihraç edilmesi, borsalarda işlem görmesi, yatırım hizmetlerinin sunumu, yatırım fonları ve diğer sermaye piyasası faaliyetleri gibi birçok alana yayılmaktadır.

SPK, düzenlemeleri yaparken, piyasanın etkinliğini, şeffaflığı ve adil işleyişini sağlamak amacıyla çeşitli kriterleri göz önünde bulundurur.

Denetleme Yetkisi

SPK, sermaye piyasası katılımcılarının faaliyetlerini denetler ve düzenlemelere uyumlarını takip eder.

SPK, lisans sahibi aracı kurumlar, yatırım fonları, menkul kıymetler ve diğer piyasa katılımcıları üzerinde denetim yapar. Bu denetimler, faaliyetlerin yasalara, düzenlemelere ve etik standartlara uygun olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilir. SPK’nın denetim yetkisi, belgelendirme, kayıt tutma, bilgi talep etme ve saha denetimleri gibi araçları içerir.

Lisans Verme Yetkisi

SPK, sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak isteyen kişilerin ve kurumların lisans almasını sağlar. SPK, lisans başvurularını değerlendirir, uygunluk kriterlerini kontrol eder ve gerekli yetkilendirmeyi verir.

Lisans verme süreci, sermaye piyasası faaliyetlerinin profesyonel ve uygun bir şekilde yürütülmesini temin etmeyi amaçlar. Lisans verilen kurumlar, SPK’nın düzenlemelerine ve denetimlerine tabi olarak faaliyet gösterirler.

Cezai Yaptırım Yetkisi

SPK, sermaye piyasası düzenlemelerine uymayan kişilere ve kurumlara cezai yaptırımlar uygulama yetkisine sahiptir. SPK, ihlallerin tespit edilmesi durumunda, idari para cezaları, geçici veya sürekli faaliyet durdurma, lisans iptali gibi çeşitli yaptırımlar uygulayabilir.

Cezai yaptırımların amacı, sermaye piyasasının düzenini korumak, güvenilirliği sağlamak ve yatırımcıları korumaktır. SPK’nın yaptırım uygulamaları, adil bir süreç çerçevesinde gerçekleştirilir ve ilgili kişilerin savunma haklarına saygı gösterilir.

Yatırımcı Koruma Yetkisi

SPK, sermaye piyasasında faaliyet gösteren yatırımcıların korunmasına yönelik önemli bir rol üstlenir. SPK, yatırımcıların bilinçli ve doğru kararlar alabilmeleri için gerekli bilgilerin sağlanmasını sağlar.

Yatırımcıların haklarının korunması, dolandırıcılık faaliyetlerinin önlenmesi, şeffaflığın sağlanması ve risklerin azaltılması gibi konularda aktif olarak çalışır. SPK, yatırımcıların şikayetlerini değerlendirir ve gerektiğinde ilgili önlemleri alır.

Kurumsal Yönetim Yetkisi

SPK, kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanması ve şirketlerin yönetiminde adalet, şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkelerini sağlama konusunda yetkilidir. Kurumsal yönetim, şirketlerin etik değerlere uygun olarak yönetilmesini, paydaşlar arasında denge sağlanmasını ve şirket performansının artırılmasını hedefler

SPK, kurumsal yönetim ilkelerine uyumun sağlanması için düzenlemeler yapar, şirketleri denetler ve raporlama gerekliliklerini belirler.

Halka Arz ve Şirket Birleşme Yetkisi

SPK, şirketlerin halka arzını ve şirket birleşme ve devralma işlemlerini denetler ve düzenler. SPK, halka arz süreçlerinde gerekli onayları verir, izahnamelerin hazırlanmasını ve kamuya açıklanmasını sağlar.

Aynı şekilde, şirket birleşme ve devralma işlemlerinde de SPK’nın onay süreçleri ve denetimleri bulunur. Bu yetki, şirketlerin bu tür önemli işlemleri düzenli bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlamak ve yatırımcıların korunmasını temin etmek amacıyla kullanılır.

Sermaye Piyasası Araçlarının İhracı Yetkisi

SPK, sermaye piyasası araçlarının ihracına ilişkin yetkilere sahiptir. Şirketlerin hisse senetleri, tahviller, bonolar, varantlar ve diğer sermaye piyasası enstrümanlarının ihracı SPK’nın kontrolü altındadır.

SPK, ihraç edilecek araçların uygunluğunu değerlendirir, ihraç belgelerinin hazırlanmasını onaylar ve yatırımcıların korunmasını sağlayacak düzenlemeler yapar. Bu yetki, sermaye piyasası araçlarının güvenilirliği ve işlem görebilirliği açısından önemli bir rol oynar.

Uluslararası İlişkiler Yetkisi

SPK, uluslararası sermaye piyasalarıyla ilişkileri yönetme ve uyumlu bir şekilde işleyen bir sermaye piyasası oluşturma konusunda yetkilidir.

SPK, uluslararası kuruluşlarla iş birliği yapar, uluslararası düzenlemeleri takip eder ve diğer ülkelerin sermaye piyasası otoriteleriyle iletişim halindedir. Bu sayede, Türk sermaye piyasası uluslararası normlara uyumlu hale gelir ve küresel piyasalarda rekabetçi bir konum elde eder.

Sonuç

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), sahip olduğu geniş yetkilerle sermaye piyasasının düzenlenmesi, denetlenmesi ve geliştirilmesi konularında önemli bir rol üstlenmektedir.

Düzenleme, denetleme, lisanslama, cezai yaptırımlar, yatırımcı koruma, kurumsal yönetim, halka arz ve şirket birleşme, sermaye piyasası araçlarının ihracı ve uluslararası ilişkiler gibi yetkileriyle SPK, piyasanın etkin, şeffaf ve güvenilir işlemesini sağlamaktadır. Bu sayede yatırımcıların korunması, şirketlerin uyumlu hareket etmesi ve sermaye piyasasının gelişimi amaçlanmaktadır.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Şevval Asude DOĞAN