Merkezi İdarenin Taşra Teşkilatı

Merkezi idarenin taşra teşkilatı, devlet tüzel kişiliğinin kapsamındadır. Anayasa tarafından da açıkça düzenlenmiştir. Mülki idare birimleri il ilçe bucak ve bölgesel örgütlerdir.

İl (Genel) İdaresi

İl genel idaresinin başında vali vardır. İllerin idaresi yetki genişliği esasına dayanır. İl idare kurulu ve il idare şube başkanları il idaresini oluşturmaktadır. Bu birimler valinin emrindedir. İllerde vali yardımcıları da bulunur. Vali yardımcıları, valilerin tayin ve tespit ettiği işlere yardımcı olur ve valinin bulunmadığı zamanlarda vekilliğini yapar. Vali yardımcıları, Cumhurbaşkanı onayıyla atanır.

Vali

Valiler illerde cumhurbaşkanının temsilcisi ve idari yürütme vasıtası görevi taşır. 2018 tarih, 3 sayılı cumhurbaşkanlığı kararnamesine göre, valiler Cumhurbaşkanı kararıyla atanmaktadır.

Valinin Görev Ve Yetkileri Nelerdir?

Valinin görev ve yetkilerinin bazıları aşağıdaki gibidir:

• Bakanlıklar ve kamu tüzel kişiliğine sahip genel müdürlükler, il genel idare teşkilatına ait bütün işleri doğrudan doğruya valiliklere yazarlar. Valiliklere ait işler için bakanlık ya da tüzel kişiliğe sahip genel müdürlüklere doğrudan doğruya yazışma yapılabilmesi mümkündür.
• Vali kanun cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatın yayın ve ilanını ve uygulanmasını sağlamak ve talimatla emirleri yürütmekle yükümlüdür.
• Valiler, genel emirler çıkarabilir ve bunları ilan edebilir.
• Vali adli ve askeri teşkilat haricindeki bütün devlet daire müessese ve işletmelerine, özel iş yerlerine özel idare belediye ve köy idareleri ile bunlara bağlı olan bütün müesseseleri denetler ve teftiş eder.
• Cumhuriyet bayramında ilde yapılacak resmi törenlere başkanlık yapar ve tebrikleri kabul eder.
• İl sınırları içinde bulunan genel ve özel bütün kolluk kuvvet ve teşkilatının amiridir.
• Memleketin sınır ve kıyı emniyetini ve sınır ve kıyı emniyetiyle alakalı bütün işleri yürürlükte bulunan hükümlere göre yürütür.
• Vali gerekli gördüğü durumlarda kolluk amir ve memurlarına suç faillerinin bulunması için gereken emirleri verebilme yetkisine sahiptir.

İl İdare Kurulu

İl idare kurulları 7 kişiden oluşmaktadır. İl idare kurulunun üyeleri, hukuk işleri müdürü defterdar il, milli eğitim müdürü, il sağlık müdürü, il tarım ve orman müdürü, il çevre ve şehircilik müdürüdür. Ayrıca vali de il idare kuruluna başkanlık eder. Valinin idare kuruluna başkanlık etmek amacıyla Vali Yardımcısı görevlendirilmesi mümkündür.

İl İdare Şube Başkanları

İl idare şube başkanları kendi şubeleriyle alakalı işlerin yürütülmesinden ve Memurların kanun cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuatta belirtilmiş olan ödev ve görevlerin yapılmasından valiye karşı sorumludur. İl idare şube başkanlarını vali toplar.

Yılda en az 4 defa toplanırlar. Ayrıca valiler ilin yönetim, ekonomi, sağlık ve sosyal yardım, kültür ve bayındırlık işleriyle alakalı hizmetlerin yürütülebilmesi için alınması gereken en uygun tedbirleri görüşmek amacıyla kaymakamları da yılda bir defa toplantıya çağırır.

İlçe İdaresi

İlçe idaresi, kaymakam, ilçe idare kurulu ve ilçe idare şube başkanlarının oluşmaktadır.

Kaymakam

Kaymakam ilçe idaresinin başında bulunur. İlçelerde Cumhurbaşkanının idari yürütme vasıtası konumunda yer alır.

Kaymakam Adayı Olabilmek İçin Hangi Bölümlerden Mezun Olmak Gerekir?

Kaymakam adayı olabilmek için yurt içindeki üniversitelerin ya da diploma denkliği yükseköğretim kurulu tarafından onaylanmış olmak şartıyla.

Yabancı üniversitelerin en az 4 yıllık lisans eğitimi veren fakültelerinin uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, kamu yönetimi, iktisat, işletme, maliye ve finans, sosyoloji, halkla ilişkiler ve tanıtım, psikoloji bölümlerinden veya bu bölümlerden herhangi birinin bir müfredatında yer alan derslerin en az %80’ine sahip olan diğer bölümlerden ya da hukuk fakültelerinden mezun olmaları ya da üniversitelerin sosyal bilimler, mühendislik fakülteleri ile tarih bölümlerinde en az 4 yıllık lisans eğitimi yapmış ve uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi, kamu yönetimi, hukuk ve iktisat alanlarında lisansüstü eğitim yapmış olması şartı aranmaktadır.

Kaymakamların Görev Ve Yetkileri Nelerdir?

Kaymakamların görev ve yetkileri aşağıdaki gibidir:

• Kaymakam valinin talimat ve emirlerini yürütmekle yükümlüdür.
• Kaymakamlar, ilçenin işleri hakkında bağlı bulunduğu valilerle yazışma yapabilir.
• Kanun cumhurbaşkanlığı kararnamesi ve diğer mevzuat ve bunlara dayanılarak valiler tarafından verilecek olan talimat ve emirler ilçe idare şube başkanlarına kaymakamlar vasıtasıyla tebliğ edilir.
• Kaymakamlar adli ve askeri kuruluşların dışında kalan bütün devlet daire ve müesseseyi de işletmelerini ve özel işyerlerini özel idare belediye ve köy idareleriyle bunlara bağlı olan bütün müesseseleri denetler.
• Kaymakamlar, Cumhuriyet bayramında ilçelerde yapılacak olan resmi törenlere başkanlık yaparlar, tebrikleri kabul eder.
• İlçe sınırları içerisinde bulunan genel ve özel kolluk kuvvetleri ve teşkilatının amiridir.
• Kaymakam Valinin uygun görmesi hainde ilçe genel ve özel kolluk kuvvetleri mensuplarının geçici ya da sürekli olarak yerlerini değiştirebilir.
• İlçe içerisinde yer alan belediyelerin başkanlarıyla köy muhtarları, üst makamlara kendi idarelerinin iş ve ihtiyaçlarıyla ilgili yazışmalarını, kaymakamlık vasıtasıyla yapabilir.

İlçe İdare Kurulu

İlçe idare kurulu 6 kişiden oluşmaktadır. İlçe idare kurulunun üyeleri; kaymakam yazı işleri müdürü, mal müdürü, ilçe milli eğitim müdürü, ilçe sağlık müdürü ve ilçe tarım ve orman müdürüdür. Kaymakam ilçe idare kuruluna başkanlık eder.

İlçe İdare Şube Başkanları

İlçe idare şube başkanlarının üyelere yazı işleri müdürü, ilçe milli eğitim müdürü, nüfus müdürü, tapu müdürü, ilçe gençlik ve spor müdürü, mal müdürü, ilçe sağlık müdürü ve ilçe tarım müdürüdür.

Bucak İdaresi

Bucak coğrafya, ekonomi, güvenlik ve mahalli hizmet açısından aralarında ilişki bulunan kasaba ve köylerden meydana gelen bir idare bölümü olarak nitelendirilir. Bıçakların kurulması, kaldırılması merkezinin ve sınırlarının belirtilmesi, adlarının değiştirilmesi, yalnızca cumhurbaşkanının onayı vasıtası ile olur. Bucak idaresi; bucak müdürü, bucak komisyonu ve bucak meclisinden meydana gelir.

Bölgesel örgütler

Kuruluş kanunları gereği veya cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde yetkilendirilmiş olan idarelerin bölge örgütleri kurabilme yetkisi vardır. Karayolları Genel müdürlüğü ve Orman Genel müdürlüğü taşra teşkilatı olarak bölge müdürlüklerine sahiptir.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN