Memurların Kademe İlerlemesi ve Değerlendirilmesi

Memurların ilerlemesi, kademe ilerlemesi ve derece yükselmesi olarak iki farklı şekilde gerçekleşebilir.

Kademe ilerlemesi (Yatay ilerleme) Nedir?

Kademe, derece içerisinde görevin önemli ya da sorumluluğu artmadan memur aylarındaki ilerlemeye verilen addır.

Kademe ilerlemesinin bulunduğu kademede, en az bir yıl çalışma ve bulunduğu derecede ilerleyebileceği boş kademenin mevcut olması olmak üzere iki adet şartı mevcuttur. Memurların bu şartları taşıması halinde hak kazandıkları tarihten itibaren başka bir işleme gerek kalmadan bir ileri kademeye ilerlemiş olarak kabul edilir.

Kademe ilerlemesinde ilgili onay mercii atamaya yetkili amirdir. Onay mercinin bu yetkisini devredebilmesi mümkündür. Kademe ilerlemeleri her yıl yapılır. Ayrıca son 8 yıl içerisinde herhangi bir disiplin cezası almayan memurlara aylık derecelerinin yükseltilmesi de dikkate alınarak bir kademe ilerlemesi uygulanır.

Önceki düzenlemede memurun son 6 yıllık sicil ortalamasının 90 ve üzeri olması durumunda bir kademe ilerlemesi verilirdi. Memurlar için sicil uygulaması sonradan kalktığından dolayı 6111 sayılı kanunla beraber bu şekilde kademe ilerlemesi verilmesi, disiplin cezası alma koşuluna bağlandı. Yine aynı kanun ile 657 sayılı kanunun 160. maddesinde yer alan bir yıl içinde birden fazla kademe olamaz hükmüne de son verildi.

Derece yükselmesi (Dikey yükselme) Nedir?

Derece yükselmesinin yapılabilmesi için aşağıdaki koşulların varlığı aranmaktadır. Bu koşulların varlığı hâlinde derece yükselmesi yapılır.

• Üst derecelerde boş bir kadronun bulunması.
• Derecesi içinde en az 3 yıl ve bu derecenin üçüncü kademesini bir yıl görev yapması.
• Yükselecek kadronun tahsis edildiği görev için öngörülen nitelikleri elde etmesi

Ayrıca derece yükselmesinde onay mercii atamaya yetkili amirdir. Onay merciinin bu yetkisini devredebilmesi mümkündür.

Memurların Değerlendirmesi

Değerlendirme, memurun görevdeki başarısı konusunda bir yargıya varma işlemine verilen addır. Değerlendirmenin idare ve memur açısından önemli büyüktür. Bu husustaki en önemli yeniliklerden birisi sicil raporu düzenlemesine son verilmiş olmasıdır

6111 sayılı kanun ile beraber memurların değerlendirilmesi hususunda köklü değişiklikler yapılmıştır. Yeni kanun memurların Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası esas alınarak kurumlar tarafından tutulacak personel bilgi sistemine kaydolmalarını ve her bir memur için bir özlük dosyası tutulmasını öngörmüştür.

Bu şekilde düzenleme, memurlar hakkında işlem gerçekleştirecek olan yetkili ve görevli makamlara kolaylık sağlamıştır. Memurların başarı, yeterlik ve ehliyetlerinin tespiti yapılırken, kademe ilerlemelerinde derece yükselmelerinde emekliye ayrılmalarında ya da hizmetle ilişkilerinin kesilmesinde hizmet gerekleri yanında özlük dosyaları da göz önünde tutulmaktadır.

6111 sayılı kanun memurların değerlendirilmesiyle ilgili olarak takdirname ve sicil raporu uygulamalarını kaldırmıştır. Bu uygulamaların yeniden olağanüstü gayret ve çalışmaları tespit edilen memurlara duruma göre başarı belgesi, üstün başarı belgesi ve maaş ödülü verilmesi usulünü öngörmüştür.

6557 sayılı kanuna göre görevli oldukları kurumlarda olağanüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapmak suretiyle;

• Kamu kaynağında önemli derecede tasarruf sağlanmasına,
• Kamu zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının önemli ölçüde azaltılmasında,
• Kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında,
• Sunulan hizmetlerin etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilen memurlara,

Merkezde bağlı ya da ilgili bakan, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar tarafından başarı belgesi verilebilmesi mümkündür. Üç defa başarı belgesi alanlara üstün başarı belgesi verilir. Üstün başarı belgesi verilen kişilere merkezde bağlı ya da ilgili bakan ve illerde valiler tarafından uygun görülmesi durumunda en yüksek devlet memuru aylığının %200 üne kadar ödül verilebilmesi mümkündür.

Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN