Memur Evlilik İzni Nedir?
Memur evlilik izni, bir kimsenin memur ya da işçi sayılması, uygulanacak mevzuat hükümleri bakımından büyük farklılıklar göstermektedir. Memurlara 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uygulanmaktadır.
Devlet Memurları Kanunu’nun 104. maddesinde memurlara mazeret izni adı altında bir izin tanınmıştır. Söz konusu maddenin (b) bendine göre, “Memura, eşinin doğum yapması halinde, isteği üzere on gün babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteğe üzere yedi gün izin verilir.”
Düğün izni olarak da bilinen evlilik izni, işçiye veya memura evlenmesi durumunda belirli bir süreyle tanınan izindir.
Evlilik İzin Süresi Ne Kadardır?
Evlilik izin süresi, çalışanın işçi veya memur olmasına göre farklılık göstermektedir.
- 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 104/B hükmü gereğice memura, kendisinin veya çocuğun evlenmesi halinde 7 günlük evlilik izni verilmektedir.
- 4857 sayılı İş Kanunu’nun ek madde 2 hükmüne göre işçinin evlenmesi halinde 3 günlük evlilik izni verilir. Bu izin sadece kendisi için geçerlidir.
Evlilik İzni Şartları Nelerdir?
Evlilik izni, çalışanların hayatlarının en mutlu günlerinden birinde yanlarında olmaları için ailelerine zaman ayırmalarını sağlayan önemli bir haktır. Türkiye’de yasal düzenlemelere göre, evlenecek olan çalışanlara belirli şartlar altında evlilik izni verilir. Bu izin, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde düzenlenmiştir ve çalışanın medeni durumunda meydana gelen değişiklikleri kapsar.
Evlilik izni şartları, çalışanın sigortalı olarak çalıştığı süreye bağlı değildir ve evlilik tarihinden itibaren kullanılabilir. Evlilik izni süresi, genel olarak üç gün olarak belirlenmiştir. Bu süre zarfında, çalışanın ücretinden herhangi bir kesinti yapılmaz ve izin tamamen ücretlidir. İzin süresi, evlilik tarihini takip eden ilk iş gününden itibaren başlar.
Çalışanların bu izni alabilmeleri için evliliklerini belgelemeleri ve işverenlerine bu belgeyi sunmaları gerekmektedir. İşverenler, bu özel izni çalışanlarına sağlamakla yükümlüdür ve çalışanın bu süreyi evlilik hazırlıkları ve töreni için kullanması amaçlanır.
Evlilik İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?
Evlilik izni başvurusu yapmak için, çalışanın öncelikle resmi evlilik belgesini temin etmesi gerekmektedir. Bu belgeyle birlikte, çalışan işverenine ya da insan kaynakları departmanına yazılı bir başvuru yapmalıdır. Başvuru dilekçesinde, evlilik tarihi ve izin kullanmak istediği tarihler belirtilmelidir.
İşveren, sunulan belgeleri inceledikten sonra, yasal olarak tanınan evlilik iznini onaylar. İzin sürecinin sorunsuz işlemesi için, mümkünse evlilik tarihinden birkaç hafta önce başvurunun yapılması tavsiye edilir. Bu, hem çalışanın hem de işverenin planlama yapabilmesi açısından önemlidir.
Evlilik İzninin Hafta Sonu veya Tatile Denk Gelmesi Halinde İzin Süresi Nasıl Hesaplanır?
Söz konusu düzenlemelerde evlilik izin süreleri iş günü olarak belirtilmemiştir. Dolayısıyla hem memurlar hem de işçiler bakımından çalışanın izin süresine dahil olan tatil günleri de izin süresinden sayılmaktadır. Dolayısıyla evlilik izni tarihlerini belirlerken tatil günlerini dikkate alarak planlama yapmakta büyük fayda vardır.
Evlilik izninin hafta sonu veya tatile denk gelmesi halinde izin süresinin uzaması söz konusu değildir.
Evlilik İzni Nasıl Kullanılır?
Evlilik izni kullanmak isteyen memur veya işçinin öncelikle nikah gününü belirlemesi gerekir. Ancak gün belirlendikten sonra evlilik izin süresi kendiliğinden işlemeye başlamaz.
İşçi veya memur; işveren ya da kurum amirine dilekçe vererek evlilik iznini talep edebilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus dilekçede nikah tarihinin belirtilmiş olmasıdır.
Evlilik İzni Dilekçesinde Neler Bulunmalıdır?
Evlilik izni talep eden işçi veya memurun, yetkili kişiye evlilik izni dilekçesi vermesi yeterlidir. Ancak dilekçede birtakim hususlara dikkat edilmesi gereklidir.
Dilekçede mutlaka nikah için belirlenen gün ile kaç gün evlilik izni kullanılmak istendiği belirtilmelidir. Genel olarak evlilik izni için gerekli ayrıntılar ve varsa nikah, düğün vs. alakalı belgeler dilekçeye eklenebilir.
Evlilik İzni Maaştan Kesilir Mi?
Evlilik izni ücretli bir izindir. Dolayısıyla evlilik izinde olduğu süreler için işçiye çalışmış gibi ücreti ödenir.
İşveren tarafından evlilik izni nedeniyle maaştan kesintisi yapılması hukuka aykırıdır. Bu durumda hukuki yollara başvurarak, işçi alacağını talep edebilir.
Evlilik İzin Süresinin Uzatılması Mümkün Müdür?
İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu’nda evlilik izin süreleri her ne kadar belirlenmiş ise de söz konusu süreler işveren ile yapılacak sözleşmeler ile artırılabilir.
Kanunda belirtilmiş olan süreler asgari süreler olup artırılabilir niteliktedir.
İşçi Yeniden Evlenmesi Halinde Tekrardan Evlilik İzni Talebinde Bulunabilir Mi?
İş Kanunu’nda işçinin tekrar evlenmesi halinde evlilik izin talebine ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla işçinin tekrar evlenmesi halinde evlilik izni talebinde bulunabilmesi kabul edilmektedir.
İşverenin bu durumda işçiye evlilik izni tanıması gerekmektedir. İşçinin birden fazla evlilik yapması evlilik iznini kullanmasına bir engel teşkil etmemektedir.
İşçiye Evlilik İzni Kullandırılmadığında İşçinin Hakları Nelerdir?
Evlilik izni hem memurlara hem de işçilere tanınmış haklardan olup kanunlar ile güvence altına alınmıştır. Bu nedenle işverenin işçiye bu hakkı tanımaması durumunda hukuka aykırılık söz konusu olacaktır. Bu durumda işçiye iş sözleşmesini derhal feshetme hakkı tanınmaktadır. İşçinin iş akdini feshetmesi işçilik alacaklarına hak kazanmasına engel değildir. İşçi açacağı alacak davası ile hak ettigi tüm işçilik alacaklarını talep edebilir.
Evlilik izni kulandırılmadığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatlamakla yükümlüdür. Dolayısıyla evlilik izin talebinin dilekçeyle talep edilmesi önem arz etmektedir. İşverene başvuran işçi verdiği talep dilekçesinin karşılığında bir alındı belgesi isteyebilir.
İşveren Düğün İzni Kullandırmazsa Ne Olur?
Düğün izni olarak da adlandırılan evlilik izni İş Kanunu ve Devlet Memurları Kanunu ile güvence altına alınmış yasal bir haktır.
İşveren, talep edilmesi halinde işçiye bu hakkı tanımak zorundadır. Bu nedenle de kullandırılmaması durumunda çalışan, haklı fesih süresini başlatabilir. Çalışan istifa etse de tüm işçilik alacaklarına hak kazanır.
Sonuç
Yukarıda açıklandığı gibi evlilik izni kullanılabilmesi için doğru bir talepte bulunmak önemlidir. Evlilik izin başvurusu dilekçe ile gerçekleştiği için dilekçede bulunması gereken bazı zorunlu unsurlar mevcuttur. Uygulamada evlilik izni çoğu işveren tarafından tanınmamaktadır. Bu durumda işçiler iş sözleşmesini derhal feshetme hakkına sahiptir.
Hak kaybına uğramamak adına bu süreci avukat vasıtasıyla yürütmekte fayda vardır. Ekin Hukuk Bürosu olarak her türlü hak kaybınızı engellemek için disiplinli ve tecrübeli ekibimiz ile yanınızdayız.
Stj. Av. Mehmet Can CİVAN & Av. Ahmet EKİN
