Mala Zarar Verme Suçu (TCK m.151)
Mala zarar verme suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 151. maddesinde düzenlenmiş olup, başkasına ait taşınmaz veya taşınabilir mallara kasıtlı olarak zarar verme eylemini tanımlar. Bu suç, failin mağdurun malına zarar vermeyi bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi ile oluşur.
Mala zarar verme, genellikle malın tahrip edilmesi veya kullanılmaz hale getirilmesi ile sonuçlanır. Mala zarar verme suçu, mülkiyet haklarına yönelik ciddi bir saldırı olarak kabul edilir ve suç işleyen kişi, mağdurun mal varlığını hedef alarak önemli bir zarar yaratır. Bu suç, toplumda bireylerin ekonomik güvenliği açısından tehdit oluşturur, çünkü kişilerin mal varlıkları, güvenli bir yaşam için önemlidir.
Mala zarar verme suçu, hırsızlık veya yağma suçlarıyla karıştırılmamalıdır. Hırsızlık ve yağma suçlarında failin amacı malı çalmak veya almakken, mala zarar verme suçunda failin amacı sadece malın zarar görmesini sağlamaktır. TCK m.151, mala zarar verme suçunun cezai yaptırımlarını belirleyerek, başkalarının malına kasıtlı zarar vermeyi engellemeyi ve cezalandırmayı hedefler.
Suçun Manevi Unsurları
Mala zarar verme suçu, kasıtlı olarak işlenebilen bir suçtur. Fail, mağdurun malına zarar vermek için bilerek ve isteyerek hareket eder. Taksirle işlenebilecek bir suç değildir çünkü failin amacı, malı tahrip etmek veya işlevsiz hale getirmektir.
Bu suçta, failin hareketi kasıtlıdır ve malın değerini azaltmak, kullanımını engellemek amacı taşır. Kasıt, mala zarar verme suçunun manevi unsurudur ve failin amacı, sadece malın değerini veya işlevini ortadan kaldırmak, malı kullanılamaz hale getirmektir. Failin amacı, malın sahibine ait ekonomik çıkarları zedelemek ve mağdura zarar vermektir.
Suçun Maddi Unsurları
Mala zarar verme suçu, başkasına ait taşınmaz ya da taşınabilir mallara kasıtlı zarar vermekle gerçekleşir. Bu suçta, failin eylemi doğrudan malın tahrip edilmesi, kullanılmaz hale getirilmesi veya değerinin düşürülmesi gibi durumları kapsar.
Mala zarar verme suçu, genellikle failin mal üzerinde fiziksel bir saldırı uygulaması, malı kırması, yakması veya boyaması gibi eylemleri içerir. Suçun konusu, taşınabilir veya taşınmaz mallar olup, failin bu mallara zarar vermesi gerekir. Malın tahrip edilmesi, işlevsiz hale getirilmesi veya kullanım değeri ortadan kaldırılması, mala zarar verme suçunun maddi unsurlarını oluşturur.
Hukuka Aykırılık Unsuru
Mala zarar verme suçu, hukuka aykırı bir fiildir. Yani failin hareketi, yasal bir temele dayanmadığı için hukuka aykırılık oluşturur. Eğer bir kişi başkasının malına zarar verirken herhangi bir yasal gerekçeye dayanamazsa, bu hareketi hukuka aykırıdır.
Örneğin, bir kişinin bir başkasının arabasına zarar vermesi, hukuka aykırı bir davranış oluşturur. Eğer fail, malı tahrip etmek için hukuka uygun bir hakka sahip değilse, bu eylem hukuka aykırı olur ve suç teşkil eder. Mala zarar verme suçu, rızaya dayanmayan ve yasal olmayan bir müdahale ile mal varlığına zarar verilmesi durumunda gerçekleşir.
Suçun Özel Görünüş Biçimleri
Mala zarar verme suçu, bazı özel durumlarla daha ağır cezalarla cezalandırılabilir. Örneğin, mala zarar verme suçu silahla işlenmişse, suçun cezası artırılabilir. Ayrıca, kamu malına zarar verme veya zor kullanarak mala zarar verme gibi durumlar da suçun nitelikli halleri arasında yer alabilir.
Suçun işleniş biçimi, failin kullandığı araçlar ve yöntemler, cezanın ağırlığını etkileyebilir. Örneğin, failin malı tahrip ederken şiddet kullanması veya kamuya ait mallara zarar vermesi durumunda, cezanın artırılması söz konusu olabilir. Bu tür nitelikli hallerde, ceza daha ağırdır.
Muhakeme
Mala zarar verme suçu, şikayete tabi bir suçtur. Yani, mağdurun şikayeti olmaksızın, bu suç hakkında kovuşturma yapılamaz. TCK m.151, mala zarar verme suçunun şikayete bağlı olduğunu belirtmektedir. Ancak, eğer suç, kamuya ait bir mala zarar verilmesi gibi daha ağır bir şekilde işlenmişse, kamu davası açılabilir.
Mahkeme, failin mal üzerinde ne kadar zarar verdiğini, malın değerini ve kullanılan yöntemi göz önünde bulundurarak cezaya karar verir. Şikayet üzerine, mahkeme failin suçunu işlediğini kanıtlayan delilleri değerlendirerek ceza verir.
Ayrıca, suçun nitelikli halleri dikkate alınarak ceza artırılabilir. Mala zarar verme suçunun muhakemesi, mağdurun şikayetinin ardından başlar ve failin hareketinin kasıtlı olup olmadığı, malın değerinin ne kadar azaldığı gibi faktörler mahkeme tarafından değerlendirilir.
Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN
