Konkordato Nedir? Konkordato Türleri Nelerdir?

Konkordato; sözlük anlamı olarak ‘anlaşmalı iflas’ denmektedir. İcra ve iflas kanunu m.285-309 maddelerinde düzenlenmiştir. İflastan kurtulmak için veya iflastan önceki son şans olarak bilinse de aslında iflasa tabi olmayan kişiler de konkordatodan yararlanabilirler. Vadesi gelip de borcunu ödememiş veya vadesi geldiğinde borcunu ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, borçları için indirim veya vadenin uzatılması gibi seçeneklerin kendisine verilmesini talep ettiği bir yoldur. Alacaklıların kabulü ve yetkili makamın onayı ile resmiyet kazanır. Hem borçlunun hem de alacaklının lehinedir.

Konkordato talebi:

Madde 285 – Borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir

Konkordato özel bir hukuk sözleşmesi niteliğinde olmayıp kendisine muvafakat vermeyen alacaklıları da bağlar.

Konkordato Türleri:

Oluşum Biçimine Göre Konkordato:

Mahkeme Dışı Konkordato:

Herhangi bir resmi makamın katılımı olmadan, borçlu ve alacaklının bir sözleşme ile anlaşmaya varması şeklinde gerçekleşen konkordato çeşididir. Bu sözleşme, tamamen Türk Borçlar Kanununa tabidir. Dolayısıyla bu suretle kararlaştırılan konkordato, sadece sözleşmeye taraf olmuş olan alacaklıları bağlar. Diğer alacaklılar borçluyu haciz veya iflas yoluyla takip edebilirler. Mahkeme dışı konkordatonun takipleri durdurucu etkisi yoktur. Bu sebeple alacaklılar borçluya karşı başlattıkları takibe devam edebilir ya da yeni takip başlatabilirler.

Mahkeme İçi Konkordato:

Adli konkordato da denmektedir. Resmi makam olarak asliye ticaret mahkemesi, icra mahkemesi gibi kurumların sürece dahil olduğu ve İİK hükümlerine göre gerçekleşen konkordato çeşididir. Mahkeme dışı konkordatonun aksine mahkeme içi konkordato, onay vermeyen alacaklıları da bağlar. Kendi içinde göre 3 türe ayrılır: içeriğine göre, yapılış zamanına göre ve etkisine göre.

İçeriğine Göre Konkordato:

Bu tür de kendi içinde 3’e ayrılır; yüzde konkordatosu, vade konkordatosu ve karma konkordato.

• Yüzde konkordatosunda alacaklılar, alacaklarının belli bir yüzdesinden feragat ederler. Borçlu da borcun kalan kısmını ödemeyi taahhüt eder.
• Vade (Mühlet) konkordatosunda, ise alacaklılar alacaklarından vazgeçmeyip, borçluya süre yani vade tanırlar. Borçlu bu sürenin sonunda borçlarını tam olarak ödemeyi taahhüt eder.

İİK m.285: “Borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için konkordato talep edebilir.”

• Karma konkordato ise, yüzde ve vade konkordatosunun bileşimidir. Alacaklılar alacağın belli bir yüzdesinden vazgeçtikleri gibi, borçluya borcu ödemesi için süre de verirler.

Yapılışına Göre Konkordato:

Yapılış zamanına göre de kendi içinde 2’ye ayrılır;

İflas dışı konkordato, iflas içi konkordato

İflas dışı konkordato:

İflasa tabi olmayan borçlular ile iflasa tabi olup da henüz iflas etmemiş borçluların teklif ettiği konkordatodur.

İflas İçi Konkordato:

İflas içi konkordato, iflas etmiş ve iflas tasfiyesi devam eden borçlunun iflastan kurtulmak için teklif ettiği konkordatodur.

Etkisine Göre Konkordato:

• Adi Konkordato
• Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

Adi Konkordato (İİK 285-309)

Yapıldığı zamana göre, iflas içi adi konkordato ve iflastan sonra (iflas dışı) konkordato olmak üzere ikiye ayrılır. Adi konkordato hem borçlu hem alacaklı lehine bir “iyileştirme aracı”dır. Borçlu ve alacaklılar arasında, borçlunun kendi malvarlığını kullanarak iyileşme göstermesi için gerekli ortam sağlanır ve borçlunun yeniden ticari hayata dönmesi amaçlanır.

İflas dışı adi konkordatoda borçlunun iflasa tabi olup olmadığı önem taşımaz. İflasa tabi ise iflas etmeden önce alacaklılarına konkordato teklif eder. Kabul ve tasdik edilirse borçlu iflastan kurtulmuş olur. İflas içi konkordatoda ise borçlu ancak hakkında iflas kararı verilmiş kişi olabilir. Ve konkordato teklifi alacaklılar tarafından kabul ve mahkemece tasdik edilirse borçlu hakkında verilen iflas kararının tüm hüküm ve sonuçları ortadan kalkar.

Mal Varlığının Terki Suretiyle Konkordato:

İİK madde 309’da düzenlenmiştir; “Malvarlığının terki suretiyle konkordato ile alacaklılara, borçlunun malvarlığı üzerinde tasarruf etmek veya bu malların tamamını ya da bir kısmını üçüncü kişiye devretmek yetkisi verilir. Alacaklılar haklarını konkordato tasfiye memurları ve alacaklılar kurulu aracılığıyla kullanırlar. Konkordato tasfiye memurları ve alacaklılar kurulu konkordato talebi hakkında karar veren alacaklılar tarafından seçilir. Konkordato tasfiye memuru asliye ticaret mahkemesinin seçime ilişkin kararı onaylamasından sonra göreve başlar. Konkordato komiseri de tasfiye memuru olabilir.” Özetle borçlu, mal varlığının yönetimini alacaklılara devrederek iflasın muhtemel sonuçlarından kurtulmaktadır.

Av. Ahmet EKİN & Stj. Av. Mervenur ÖZKAN