Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu ve Cezası (TCK m. 135)
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, Türk Ceza Kanunu’nun 135. maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç, kimliği belli veya belirlenebilir bir kişiye ait kişisel veri niteliğinde herhangi bir bilginin hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesi ile meydana gelir. Bu suç için kanunun öngördüğü temel ceza alt sınırı 1 yıl ve üst sınırı 3 yıl arasında değişecek şekilde hapis cezasıdır.
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçunun hukuksal konusunu özel yaşamın gizliliği oluşturmaktadır.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda Fail
Suç, genel bir suç olup herhangi bir kişi fail olabilir. Tüzel kişiler hakkında özel güvenlik tedbirlerine hükmedilebilir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda Mağdur
Mağdur bakımından özel bir sıfat aranmamaktadır.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunun Maddi Konusu
Suçun maddi konusu kişisel verilerdir. Kişisel veriler, gerçek kişiyle ilgili her türlü bilgiyi içerir. Kişisel Verileri Koruma Yasası’na göre, kişisel verilerin işlenmesi için ilgili kişinin açık rızası gerekmektedir.
Kişisel veri kavramından, kişinin, yetkisiz üçüncü kişilerin bilgisine sunmadığı, istediğinde başka kişilere açıklayarak ancak sınırlı bir çevre ile paylaştığı nüfus bilgileri, adli sicil kaydı, yerleşim yeri, eğitim durumu, mesleği, banka hesap bilgileri, telefon numarası, elektronik posta adresi, kan grubu, medeni hali, biyolojik örnekleri, cinsel ve ahlaki eğilimi, sağlık bilgileri, etnik kökeni, siyasi, felsefi ve dini görüşü, sendikal bağlantıları gibi kişinin kimliğini belirleyen veya belirlenebilir kılan, kişiyi toplumda yer alan diğer bireylerden ayıran ve onun niteliklerini ortaya koymaya elverişli, gerçek kişiye ait her türlü bilginin anlaşılması gerekir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda Fiil
Suçun hareket öğesi kişisel verileri kaydetmektir. Kişisel veriler, çeşitli yerlerde farklı amaçlarla kaydedilebilir, ancak hukuka aykırı kullanılması suç teşkil eder.
Cezanın Artırılmasını Gerektiren Nitelikli Haller
Kanunda ceza artırımını gerektiren bazı haller düzenlenmiştir;
- Suçun kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi.
- Suçun belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi.
- Kişisel verinin, kişilerin siyasal, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine, hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olması.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunun Hukuka Aykırılık Unsuru
Suçun oluşabilmesi için kişisel verilerin hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmesi gerekmektedir.
Kamu kurumlarının görevlerini yerine getirmeleri bağlamında hukuka uygun olarak kaydedilen bilgiler suç teşkil etmez.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunun Manevi Unsuru
Suç, kasten işlenebilen bir suçtur; yani failin kasıtla hareket etmesi gerekmektedir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçuna Teşebbüs
Teşebbüs, suçun işlenmeye başlanması ancak tamamlanmamış olması durumunu ifade eder. Suçun salt hareket suçu olduğu durumlarda, yani icra hareketleri kısımlara ayrılabiliyorsa, teşebbüs mümkündür. Bu, suçun tam anlamıyla gerçekleşmeden önce failin eyleme başlamış olması durumunu içerir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda İştirak
İştirak, bir suçun birden fazla kişi tarafından işlenmesi durumunu ifade eder. İştirak konusunda genel kurallar uygulanır, yani suça katılan kişilere ilişkin genel suç ortaklığı hükümleri geçerlidir. Bu, suç işleme eylemine bir veya daha fazla kişinin katılması veya yardım etmesi durumunu içerir.
Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçunda İçtima
İçtima, birden fazla suçun aynı eylemde birleşmesi durumunu ifade eder. Metinde belirtilen örnekte, içtima, kişisel verileri hukuka aykırı olarak bir başkasına verme, yayma veya ele geçirme suçunun tanımını içerir. Bu, hukuka aykırı bir şekilde kaydedilmiş olan kişisel verilerin başkalarına verilmesi, yayılması veya ele geçirilmesinin bağımsız bir suç olarak kabul edildiği anlamına gelir.
Yasaların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına karşın verileri sistem içinde yok etmekle yükümlü olanlara görevlerini yerine getirmemeleri verileri yok etmeme suçunu oluşturur. Böylece hukuka uygun olarak kaydedilmiş olan kişisel verilerin yasaların belirlediği sürelerin geçmiş olmasına rağmen yok edilmemesi de bağımsız bir suç olarak tanımlanmıştır.
Muhakeme ve Yaptırım
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, şikayete bağlı bir suçtur. Yani mağdurun şikayetçi olması halinde soruşturma ve kovuşturma yapılabilir.
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, zaman aşımı süresi 8 yıldır. Yani suçun işlendiği tarihten itibaren 8 yıl içinde şikayet edilmezse, zamanaşımından dolayı ceza verilemez.
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçunun cezası, bazı hallerde artırılabilir veya indirilebilir. Örneğin, kişisel veriler eğer kişilerin siyasi/felsefi/dini vb. görüşlerine, milliyet veya ırklarına, ahlaki veya cinsel meyillerine, sağlık durumlarına yahut sendikal ilişkilerine yönelik kaydedilmişse verilecek ceza 1/2 oranında artırılır. Ayrıca, suçun kamu görevlisi tarafından veya belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlenmesi halinde de ceza yarı oranında artırılır. Bunun yanında, TCK genel hükümleri kapsamında diğer ceza artırımı veya indirimi gerektiren haller de buraya uygulanabilir.
Kişisel verilerin kaydedilmesi suçu, bazen diğer suçlarla birlikte işlenebilir. Örneğin, kişisel verileri ele geçirme, yayma veya başkasına verme suçu, özel hayatın gizliliğini ihlal suçu, haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu, bilişim suçları gibi suçlarla birlikte işlenebilir. Bu durumda, her suç için ayrı ayrı ceza verilir.
Ekin Hukuk Bürosu olarak Ceza Hukuku alanında uzman avukat kadromuzla iletişime geçmek ve dava ve işlemlerinizi takip etmek için bize ulaşabilirsiniz.
Stj. Av. Nesrin KOŞAR & Av. Ahmet EKİN
