İstisnai Memurluk Nedir?
İstisnai memuriyet hususunda kimlerin istisnai memur olabileceği 657 sayılı Kanunun 59. maddesinde hükme bağlanmıştır.
İstisnai memur olabilecek kişiler aşağıda sayılmıştır:
- Cumhurbaşkanlığı memurlukları,
- TBMM memurlukları,
- Milli istihbarat teşkilatı memurlukları,
- Bakan yardımcılıkları,
- Bakanlık müşavirlikleri,
- Savunma sanayii başkanlığına ait başkan, Başkan Yardımcısı birinci, hukuk müşaviri, Daire Başkanı ve müşavir avukat kadroları,
- Toplu konut idaresi başkanlığına ait başkan, Başkan Yardımcısı, hukuk müşaviri, Daire Başkanı, uzman, uzman yardımcısı, müşavir, avukat ve şube müdürleri,
- Özelleştirme idaresi başkanlığında başkan, Başkan Yardımcısı, başkanlık müşaviri, Daire Başkanı, proje Grup Başkanı ve basın ve halkla ilişkiler müşavirliği,
- Türkiye istatistik kurumu basın ve halkla ilişkiler müşavirliği,
- Yurtdışı Türkler ve akraba topluluklar Başkanlığı Başkan Yardımcısı, başkanlık müşaviri, basın müşaviri ve hukuk müşaviri,
- Gelir idaresi başkanlığında basın ve halkla ilişkiler müşaviri,
- Milli Savunma Bakanlığı ile Türk Silahlı Kuvvetleri ve Sahil Güvenlik Komutanlığı kadrolarında veya kadro açıklamalar bölümünde özel nitelikli olarak gösterilen görev yerleri,
- Özel kalem müdürlükleri, valilik, büyükelçilik, elçilik, daimi temsilcilik,
- Dışişleri Bakanlığı stratejik Araştırmalar Merkezi başkanlığı,
- Dış kuruluşlarda çalışma müşavirlikleri nezdinde görevlendirilecek sendika uzmanları,
- Din işleri Yüksek Kurulu üyelikleri. Diyanet işleri Başkanlığı başkanlık müşaviri basın ve halkla ilişkiler müşaviri,
- Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği müşavirlikleri, hukuk Müşavirliği ve genel sekreter sekreterliği,
- Ölçme, seçme ve yerleştirme merkezi başkanlığında basın ve halkla ilişkiler Müşavirliği ve Başbakanlık müşavirliği,
- Anayasa Mahkemesi, basın müşavirliği,
- Dışişleri Bakanlığı hukuk müşavirliği,
- Devlet konservatuvarında görevlendirilecek, uluslararası ün yapmış üstün yeteneklere sahip devlet sanatçıları,
- Olimpiyat şampiyonluğu veya olimpik spor dallarından birinde büyükler kategorisinde birden fazla dünya şampiyonluğu kazananlar arasından atanacak spor müşavirleri,
- Nükleer düzenleme kurumunun başkan yardımcıları ve daire başkanlıkları.
Memurların Göreve Başlaması
Memurların adaylık süresi bittikten sonra disiplin amirlerinin teklifi ve atamaya yetkili amirin onayı vasıtasıyla ataması gerçekleştirilir. Söz konusu bu atama işlemlerinde yazılı olma şartı aranır. Atama işleminin sebep unsurunu atanacak boş bir kadronun bulunması oluşturmaktadır.
Memurun görevine başlama süreleri; bulunduğu yerde atanmış ise tebligattan bir sonraki gün, bir başka yerde atanmış ise de 15 gün içindedir. Memurların bu kurala uymaması durumunda 1 yıl süreyle devlet memuru olma hakkı ortadan kalkar.
Kurumlar Arası Geçici Görevlendirme Nedir?
Memurların kurumlar arası geçici görevlendirilmesi, geçici görevlendirme yapmak isteyen kurumun isteği ve çalıştıkları kurumun izni ile diğer kamu ve kuruluşlarında aşağıda da belirtilen şartların varlığı durumunda söz konusu olabilir. Bu şartlar aşağıdaki gibidir.
Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olarak memur görevlendirileceği kurumda göreve ilişkin 4. ve daha yukarı bir dereceden boş bir kadronun bulunması gerekir.
Geçici süreli görevlendirme süresinin bir yıl içerisinde 6 ay geçebilmesi mümkün değildir. Yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri için geçici görevlendirme süresi en fazla 2 yıldır. Gerekli görüldüğü durumlarda bu süre bir katına kadar uzatılabilir.
Geçici süreli görevlendirilen memurlar geçici süreli olarak görevlendirildikleri kurumların mevzuatına uymakla mükelleftir. Ayrıca geçici süreli olarak görevlendirilen memurlar, yurtdışında görevlendirilen güvenlik görevlileri hariç olmak üzere aylıkları ile diğer mali ve sosyal haklarını kurumlarından alır. Bu memurların kadrolarıyla ilişkileri kendi sınıf ve derecelerindeki terfi ve emeklilik hakları da mevcuttur.
Geçici süreli görevlendirmenin, memurların göreviyle ilgili olması gerekmektedir. Ayrıca geçici süreli görevlendirmelerde memurun muvafakat göstermesi gerekir.
Söz konusu bu durumlar haricinde memurlar, kamu yararı ve hizmet gereklilikleri sebebiyle ihtiyaç duyulması durumunda kendi kurumları tarafından diğer kamu kurum ve kuruluşlarında 6 aya kadar geçici süreli olarak görevlendirilmektedir.
Vekalet Görevi Nedir?
Memurların, kanuni izin geçici görev disiplin cezası uygulaması ya da görevden uzaklaştırma sebebiyle işinden geçici olarak ayrılmaları durumunda yerlerine kurum içinden ya da diğer kurumlardan ya da açıktan bir vekil atanabilmesi mümkündür. Bir görevin memurlar tarafından vekaleten yürütülmesi durumunda aylıksız vekalet esastır.
Boş kadrosu olması durumunda hazine ve maliye Bakanlığının izni ile açıktan vekil atanabilen bölümler, ilkokul öğretmenliği, hekimlik, diş hekimliği, eczacılık, köy ve beldelerdeki ebelik ve hemşirelik, mühendis ve mimarlık, veterinerlik, vaizlik, kur’an kursu öğreticiliği, imam hatiplik ve müezzin kayyımlığıdır. Ayrıca bu kadrolara açıktan ve kil atanabilmesi için mali idarelerde izin şartı aranmamaktadır.
Duygu Maide KARATAŞ & Av. Ahmet EKİN