İstinabe Nedir?
İstinabe hukuksal yardımdır. Yargı çevresi dışında yapılması gereken belli bir iş veya işlemin davaya bakan mahkeme dışında bir mahkeme tarafından yapılmasına istinabe denir.
Hukuk mahkemelerinin yargı çevresini, bulundukları il merkezi ve ilçeler ile bunlara adli yönden bağlı olan ilçelerin idari sınırları oluşturur. Mahkemeler yargı çevreleri içinde usul işlemlerini yerine getirirler; yargı çevresi dışında kalan işleri ise o yerin mahkemesinden hukuksal yardım alarak yapabilirler.
İstinabe talebinde bulunabilmek için iç şartın aynı anda mevcut olması gerekmektedir:
- Yapılması istenen iş veya işlemin istinabe edilen mahkemenin yargı çevresi içinde yapılabilecek bir işlem olması,
- İstinabe talebinin yazılı olması,
- İstinabe yoluyla hangi iş ya da işlemin yapılacağının açıkça belirtilmiş olması.
Gerekli şartların sağlanması halinde mahkeme istinabe talebini yerine getirmek zorundadır. Aksi halde hakkın yerine getirilmesinden kaçınılmış olur ve devletin hukuki sorumluluğu doğar.
İstinabe Türk mahkemeleri ile yabancı ülke mahkemeleri arasında da gerçekleşebilir. Ülkemiz bu konuda imzalanmış olan Lahey Sözleşmesi ve Hukuksal ve Ticari Konularda Yabancı Ülkelerde Delil Sağlanması Hakkında Sözleşme’nin tarafı olup bu sözleşmeler kanun ile onaylanmıştır.
Stj. Av. Atike KARAMAN & Av. Ahmet EKİN
