İhbar Süresi Nedir? İhbar Süresi Ne Kadardır?

İhbar süresi, işçinin veya işverenin iş sözleşmesini feshetmesi halinde bildirimde bulunması gereken süreyi ifade etmektedir.

İhbar süresi, uygulamada ve halk arasında genellikle fesih süresi olarak bilinmektedir. İhbar süresi, belirsiz süreli iş sözleşmesinin uygulanması halinde söz konusu olacaktır. Zira; belirli süreli iş sözleşmesinde, belirlenen sürenin sonucunda iş sözleşmesini sonlanacaktır.

Kısacası, fesih bildirimi için öngörülen süreye ihbar süresi denilmektedir.

İhbar Süresinin Özellikleri Nelerdir?

İhbar süresi, kural olarak belirsiz süreli iş sözleşmelerinin varlığı halinde söz konusu olmaktadır.

Belirli süreli bir iş sözleşmesinin 10 yıldan fazla bir süre için yapılması halinde taraflar sürenin bitiminden sonra 6 aylık ihbar süresi içinde fesih bildiriminde bulunabilecektir. Bu durum Borçlar Kanunu’nun 430/3 hükmüne tabidir.

Sözleşmenin sona ermesi

1. Belirli süreli sözleşmede

MADDE 430- Belirli süreli hizmet sözleşmesi, aksi kararlaştırılmadıkça, fesih bildiriminde bulunulmasına gerek olmaksızın, sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer. Belirli süreli sözleşme, süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülüyorsa, belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür. Ancak, esaslı bir sebebin varlığı hâlinde, üst üste belirli süreli hizmet sözleşmesi kurulabilir.

Taraflardan her biri, on yıldan uzun süreli hizmet sözleşmesini on yıl geçtikten sonra, altı aylık fesih bildirim süresine uyarak feshedebilir. Fesih, ancak bu süreyi izleyen aybaşında hüküm ifade eder.

Sözleşmenin fesih bildirimiyle sona ereceği kararlaştırılmış ve iki taraf da fesih bildiriminde bulunmamışsa, sözleşme belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.

İhbar süresi, İş Kanunu’nun 17. maddesinde hizmet sürelerine bağlı olarak ayrı ayrı düzenlenmiştir. Bu süreler, asgari sürelerdir.

İhbar süresine ilişkin ücret, işveren tarafından peşin ödendiği takdirde işçinin derhal işten çıkması söz konusu olabilmektedir.

İhbar Süresi Ne Kadardır?

İhbar süreleri İş Kanunu m. 17’de şu şekilde düzenlenmiştir:

Madde 17 – Belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir.

İş sözleşmeleri;

1. İşi altı aydan az sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
2. İşi altı aydan birbuçuk yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
3. İşi birbuçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan işçi için, bildirimin diğer tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
4. İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra,

Feshedilmiş sayılır.

Bu süreler asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.

Bildirim şartına uymayan taraf, bildirim süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

İşveren bildirim süresine ait ücreti peşin vermek suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir.

İşverenin bildirim şartına uymaması veya bildirim süresine ait ücreti peşin ödeyerek sözleşmeyi feshetmesi, bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddesi hükümlerinin uygulanmasına engel olmaz. 18 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin iş sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir.

Bu maddeye göre ödenecek tazminatlar ile bildirim sürelerine ait peşin ödenecek ücretin hesabında 32 nci maddenin birinci fıkrasında yazılan ücrete ek olarak işçiye sağlanmış para veya para ile ölçülmesi mümkün sözleşme ve Kanundan doğan menfaatler de göz önünde tutulur.

İhbar süresi, madde metninde belirtildiği üzere şu şekildedir:

• İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için 2 hafta (14 gün),
• İşi 6 aydan fazla ve 1,5 yıldan az sürmüş olan işçi için 4 hafta (28 gün),
• İşi 1,5 yıldan fazla ve 3 yıldan az sürmüş olan işçi için 6 hafta (42 gün),
• İşi 3 yıldan fazla sürmüş olan işçi için 8 hafta (56 gün) şeklindedir.

Kanunda belirtilen bu sürelere uyulmaması halinde, tazminat ödenmesi söz konusu olacaktır.

İhbar süreleri, Kanun’da asgari olarak belirlenmiş olup işçi lehine değiştirilebilecektir.

İhbar Süresi Ne Zaman Başlar?

İhbar süresi, fesih bildiriminin karşı tarafa yani işçiye veya işverene ulaşması ile başlayacaktır.

İhbar süresinin hesaplanması, Borçlar Kanunu m. 92’ye göre yapılacaktır.

Diğer sürelerde vade

MADDE 92- Bir borcun veya taraflardan birine düşen herhangi bir yükümlülüğün sözleşmenin kurulmasından başlayarak belli bir sürenin sonunda ifası gerekiyorsa, ifa zamanı aşağıdaki biçimde belirlenir:

1. Gün olarak belirlenmiş süre, sözleşmenin kurulduğu gün sayılmaksızın, bu sürenin son günü dolmuş olur. Sekiz veya onbeş gün olarak belirlenmiş süre ise, bir veya iki haftayı değil, tam sekiz veya onbeş günü ifade eder.
2. Hafta olarak belirlenmiş süre, son haftanın sözleşmenin kurulduğu güne ismen uyan gününde dolmuş olur.
3. Ay olarak veya yıl, yarıyıl ve yılın dörtte biri gibi birden çok ayı içeren bir zaman olarak belirlenmiş süre, sözleşmenin kurulduğu gün ayın kaçıncı günü ise, son ayın bunu karşılayan gününde dolmuş olur. Son ayda bunu karşılayan gün yoksa süre, bu ayın son günü dolmuş sayılır.
4. Yarım aydan onbeş günlük süre anlaşılır. Bir veya birden çok ay ve yarım ay olarak belirlenmiş sürenin dolduğu gün, son aya onbeş gün eklenerek belirlenir.

Bu kurallar, sürenin sözleşmenin kurulmasından başka bir andan işlemeye başladığı durumlarda da uygulanır.

Borçlu, belirli bir süre içinde yerine getirilmesi gereken bir borcu, bu sürenin dolmasından önce ifa etmekle yükümlüdür.

İhbar Süresinde İş Arama İzni Var Mıdır?

İş arama izni, İş Kanunu m 27’de şu şekilde düzenlenmiştir:

Yeni iş arama izni

Madde 27– Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır.

İşveren yeni iş arama iznini vermez veya eksik kullandırırsa o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.

İşveren, iş arama izni esnasında işçiyi çalıştırır ise işçinin izin kullanarak bir çalışma karşılığı olmaksızın alacağı ücrete ilaveten, çalıştırdığı sürenin ücretini yüzde yüz zamlı öder.

İhbar süresi içerisinde, işçi yeni bir iş bulmak için izin kullanabilecektir. Bu durumda, işçinin ücretinden kesinti yapılamaz.

İş arama izni, çalışma saatleri içerisinde verilecektir. İş arama izninin günde 2 saatten az kullandırılması mümkün değildir.

İşveren tarafından işçiye iş arama izni kullandırılmaz ise işveren bu süre için işçiye çalıştırdığı sürenin ücretini %100 zamlı olarak ödemek zorunadır.

İş arama izninin kullandırıldığına dair ispat yükü, işveren üzerindedir.

Sık Sorulan Sorular

Ekin Hukuk Bürosu, alanında uzman ve tecrübeli avukatlarla hukuki destek sunmakta olup herhangi bir hukuki iş ve işleminiz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Av. Ennur GÜVEN & Av. Ahmet EKİN