İdare Avukatı
İdare avukatı veya idare hukuku avukatı, idare ile yani kamu kurumu ile hukuki uyuşmazlık yaşayan bireylerin, bu uyuşmazlığı en kısa sürede çözerek sorunlarını halletmek için başvurdukları kişidir. Türk idare hukukunun karmaşık, yeknesak olmaması sayısız mevzuat ile düzenlenmiş olması bireyleri profesyonel, donanımlı bir idare avukatı arayışına sürükler. İdare hukuku diğer hukuk dalları gibi belli bir mevzuata sahip olmadığından dağınıktır ve bu alanda çalışan avukatın tüm idare mevzuatına hâkim olması bu nedenle önemlidir.
İdare Avukatı Nedir?
İdare avukatı, birey ile kamu kurumu arasında yaşanan hukuki uyuşmazlıkta öne çıkan, bireyin bizzat idari kuruma başvurusunda veya idari yargıda açmak istediği davalarda hizmet veren kişidir. Bu süreçte, idareye başvurunun zorunlu olduğu durumlarda başvuru dilekçesi, idari davalarda dava dilekçesi, cevaba cevap dilekçesi, istinaf ve temyiz dilekçesi hazırlar.
Duruşmalı yapılan yargılamalarda duruşmaya katılır. Kısaca idari yargıda gündeme gelebilecek her türlü iş takibini yapan kişiye idare avukatı denir.
İdari Dava Türleri
İdare hukukunda idari davalar, idarenin yaptığı işlemlerin iptali için iptal davaları, idarenin işlem ve eylemlerinden doğan zararlar için tam yargı davaları ve idarenin yaptığı işlemlerin acele şekilde durdurulması için yürütmenin durdurulması yargılaması şeklindedir.
Bunlara örnek verecek olursak; kamulaştırma davaları, kentsel dönüşüm davaları, memurların tayin işlemleri veya disiplin cezalarının iptali için iptal davaları, terör mevzuatından doğan tazminat davaları, malpraktis davaları, kamu ihale mevzuatından kaynaklanan davalar vb. birçok davayı örnek verebiliriz.
İdari Dava Açma Süresi Ne Kadardır?
İdari yargıda dava açma süresi İYUK madde 7’de düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;
- “Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.”
Bu madde belirtilen özel kanunlar çeşitli olabilir. Yani İYUK değil de başka bir kanunda o kanunda düzenlenen olay için başka bir süre öngörülmüş olabilir.
Yukarıda verilen 30 gün ve 60 günlük süreler farklı durumlarda işlemeye başlar. Örneğin dava açabilmek için idareye başvurunun zorunlu olduğu durumlarda ilk başta idareye başvuru yapılır.
İdare bu başvuruya 30 gün içinde olumlu veya olumsuz bir cevap verdiğinde idare mahkemesinde dava açmak için 60 günlük süre işlemeye başlar. İdare bu 30 gün içerisinde cevap vermezse başvurucunun talebi reddedilmiş sayılır. Vergi mahkemelerinde ise yukarıda verilen maddeye göre süre 60 gündür.
İdari Dava Dilekçeleri Nereye Verilir?
İdari davalarda idare avukatının veya bireyin kendisinin dava dilekçelerinin nereye verileceği İYUK madde 4’te açık şekilde düzenlenmiştir. Söz konusu maddeye göre,
- “Dilekçeler ve savunmalar ile davalara ilişkin her türlü evrak, Danıştay veya ait olduğu mahkeme başkanlıklarına veya bunlara gönderilmek üzere idare veya vergi mahkemesi başkanlıklarına, idare veya vergi mahkemesi bulunmayan yerlerde büyükşehir belediyesi sınırları içerisinde kalıp kalmadığına bakılmaksızın asliye hukuk hâkimliklerine veya yabancı memleketlerde Türk konsolosluklarına verilebilir.”
Söz konusu davaların idare avukatı ile takip edilmesi durumunda dilekçeler UYAP üzerinden online şekilde verilir.
İdari Yargıda Görülen Davalar Nelerdir?
İdari yargıda görülen davalar temelde iptal davası, tam yargı davasıdır. Buna ek olarak ivedi şekilde durdurulması gereken idari işlemler için yürütmenin durdurulması denilen bir mekanizma da vardır. Burada söz konusu davalara örnek verecek olursak;
- Kamulaştırma davaları,
- Meslekten çıkarma cezası,
- Tayin davaları,
- İdarenin sorumluluğu nedeniyle tam yargı(tazminat) davaları,
- Disiplin davaları,
- Memur emekliliği ile ilgili davalar,
- Terör mevzuatından doğan tazminat idari davalar,
- Kamu İhale Kanunu ve Devlet İhale Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar,
- Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması davaları,
- Malpraktis davaları,
- İmar plan düzenlemelerinin iptaline ilişkin davalar,
- İmar yıkım ve imar para cezası işlemlerinin iptaline ilişkin davalar,
- Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklar (Baro, Ticaret Odası, SMMO, YMMO),
- İdari sözleşmelerden doğan uyuşmazlıklar.
İdari davalara verilecek temel örnekler bu şekildedir. Söz konusu davalar teknik bilgi gerektirdiğinden idare avukatından hukuki yardım alınarak yola çıkılması daha sağlıklı olur.
İdare Avukatlarının Açabileceği Dava Türleri Nelerdir?
İdare avukatı davalarda müvekkilini temsil ettiğinden müvekkilin açabileceği her dava avukat tarafından da açılabilir. Bu nedenle örnekler verilerek belirtilen tüm idari davaları idare avukatı da açabilir.
Sonuç
Yukarıda detaylıca açıklandığı üzere bir idari davayı, idareye başvuru anından mahkeme süreci tamamlanıncaya dek, sağlıklı ve eksiksiz şekilde yürütmek idare hukuku bakımından teknik bilgi, deneyim ve profesyonellik ister. Özellikle dava açmanın 30 ve 60 günlük kısa sürelere bağlandığı bu hukuk alanında bireylerin avukat yardımı almadan yola çıkmaları, muhtemel süre kaçırmalarına sebebiyet verebilir. Böyle bir süre kaybı da telafisi imkânsız sonuçlar doğurur.
Hak kayıpları ortaya çıkar. Gerek süreler gerek bazı idari dava gibi görünüp aslında hukuk mahkemesinde açılan davaların varlığı karşısında birey hukuki yardım almadan yola çıktığında davayı görevsiz mahkemede açabilir. Açıklanan bu teknik konular karşısında profesyonel bir idare avukatından yardım alınması kişinin menfaatlerinin korunması için önemlidir.