Hukuk Muhakemesinde Süreler
Kanunun hukuksal sonuç bağladığı zaman dilimlerine süre denir.
Kanuni Süreler
Kanun tarafından belirlenmiş sürelerdir. Hakim bu süreleri bazı istisnalar dışında azaltamaz veya artıramaz. Bu sürelere uyulup uyulmadığı re’sen denetlenebilir.
Süreler, kanunda belirtilir veya hâkim tarafından tespit edilir. Kanunda belirtilen istisnai durumlar dışında, hâkim kanundaki süreleri artıramaz veya eksiltemez. (HMK m. 90)
Takdiri Süreler
Takdiri süreler hakim tarafından belirlenen sürelerdir. Kanunda bazı süreler belirlenmesi için hakime bırakılmış olabilir. Aynı şekilde hakim bazı işlemlerin yapılması için belli bir süre öngörebilir. Hakim kendi koyduğu süreleri artırabilir veya azaltabilir.
Hâkim, kendisinin tespit ettiği süreleri, haklı sebeplerle artırabilir veya eksiltebilir; gerekli gördüğü takdirde, bu konudaki kararından önce tarafları da dinler. (HMK m. 90/2)
Kesin Süre
Kesin süreler kanun veya hakim tarafından belirlenen ve o zaman dilimi içerisinde yapılmadığı takdirde kişinin hakkının düşmesine sebebiyet veren sürelerdir. Kesin süre kavramı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda şöyle belirtilmiştir.
Kesin süre
MADDE 94-(1) Kanunun belirlediği süreler kesindir.
(2) Hâkim, tayin ettiği sürenin kesin olduğuna karar verebilir. Bu takdirde hâkim, tayin ettiği kesin süreye konu olan işlemi hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde açıklar ve süreye uyulmamasının hukuki sonuçlarını açıkça tutanağa geçirerek ihtar eder. Kesin olduğu belirtilmeyen süreyi geçirmiş olan taraf yeniden süre isteyebilir; bu şekilde verilecek ikinci süre kesindir ve yeniden süre verilemez.
(3) Kesin süre içinde yapılması gereken işlemi, süresinde yapmayan tarafın, o işlemi yapma hakkı ortadan kalkar.
Sürelerin Hesaplanması
Süreler, taraflara tebliğ tarihinden veya kanunda öngörülen hâllerde, tefhim tarihinden itibaren işlemeye başlar. Resmi tatil günleri sürelerin işlemesinde göz önüne alınmaz bitiminde alınır. Yani resmi tatil günlerinde de süreler işler.
Resmî tatil günleri, süreye dâhildir. Sürenin son gününün resmî tatil gününe rastlaması hâlinde, süre tatili takip eden ilk iş günü çalışma saati sonunda biter. (HMK m. 93)
Örneğin sürenin son günü cumartesiye denk geliyorsa sürenin bitim tarihi pazartesi günüdür. Aynı şekilde süre ramazan bayramına denk geliyorsa bitim tarihi bayramdan sonraki iş günüdür.
Süreler gün olarak belirlenmiş ise tebliğ veya tefhim edildiği gün hesaba katılmaz ve süre son günün tatil saatinde biter.
Süre; hafta, ay veya yıl olarak belirlenmiş ise başladığı güne son hafta, ay veya yıl içindeki karşılık gelen günün tatil saatinde biter. Sürenin bittiği ayda, başladığı güne karşılık gelen bir gün yoksa, süre bu ayın son günü tatil saatinde biter.
Süre Uzatımı
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda bazı hallerde sürenin uzatılabileceği öngörülmüştür. Kanunun 127. Maddesinde bu durum cevap dilekçesi için şöyle belirtilmiştir.
Cevap dilekçesini verme süresi, dava dilekçesinin davalıya tebliğinden itibaren iki haftadır. Ancak, durum ve koşullara göre cevap dilekçesinin bu süre içinde hazırlanmasının çok zor yahut imkânsız olduğu durumlarda, yine bu süre zarfında mahkemeye başvuran davalıya, cevap süresinin bitiminden itibaren işlemeye başlamak, bir defaya mahsus olmak ve bir ayı geçmemek üzere ek bir süre verilebilir. Ek cevap süresi talebi hakkında verilen karar taraflara derhâl bildirilir.(HMK m. 127)
Süre Uzatım Dilekçesi Örneği
…………… MAHKEMESİNE
DOSYA NO :
DAVALI :
VEKİLİ : Av. Ahmet EKİN
KONU : Süre uzatım talepli dilekçemizdir.
AÇIKLAMALAR
- Yukarıda esas numarası belirtilen mahkemeniz dosyasında dava dilekçesi müvekkil davalıya tebliğ edilmiştir.
- Dava dilekçesindeki cevaplanabilmesi için gerekli olan tüm inceleme ve araştırmanın yapılması, bilgi ve belgelerin temini uzun bir süre gerektireceğinden, davaya cevap süresinin, yasal cevap süremize ek olarak HMK 127. MADDESİ GEREĞİ EK SÜRE VERİLEREK 1 AY UZATILMASINI, cevap dilekçesi ile bildirilecek olan tüm savunma ve ilk itiraz haklarımızın saklı kalması kaydıyla vekaleten arz ve talep ederiz.
Davalı Vekili
Av. Ahmet EKİN
