Eziyet Suçu ve Cezası (TCK m. 96)
Eziyet suçu, TCK m. 96’da düzenlenmiştir. Bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışların yapılmasıdır.
Eziyet suçu, “bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışlar” şeklinde belirtilmiş olup söz konusu davranışların neler olduğu kanunda belirtilmemiştir. Kabule göre, eziyet suçunun meydana gelmesi için gerçekleştirilen eylemin “sistematik ve süreklilik arz edecek” şekilde işlenmesi gerekecektir.
Eziyet Suçu Nedir?
Eziyet, hem maddi, vücut bütünlüğünün bozulması ve hem de manevi, ruh sağlığının bozulması anlamındadır. Mağdurun yaralanması, berelenmesi, tehdit edilmesi, hakarete maruz kalması, aşağılanması ve cinsel yönden tacize uğramasıdır.
Eziyet suçunun faili herkes olabilir. Bu niteliği nedeniyle işkence suçundan ayrılmaktadır. Nitekim işkence suçunun faili yalnızca kamu görevlisi olabilirken, eziyet suçunun faili ise yalnızca kamu görevlisi değil, kamu görevlileri de bunun dışındakilerde olabilir. Ancak kamu görevlisinin bu eylemi görevini yaparken işlememiş olması gerekir.
Eziyet suçunun mağduru herkes olabilir. Mağdur, çocuk, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişi ya da gebe kadın olması veya failin üstsoy veya altsoyu, babalık veya analığı ya da eşi olursa TCK m.96/2’de ki suçun nitelikli hali faile uygulanacaktır.
Eziyet Suçunun Cezası Nedir?
TCK m. 96/1 uyarınca bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışları gerçekleştiren kişi hakkında iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Eziyet suçunun kadına karşı işlenmesi hâlinde cezanın alt sınırı iki yıl altı aydan az olamaz.
Nitelikli Eziyet Suçunun Cezası Nedir?
TCK m.96/2 uyarınca eziyet suçunun; çocuğa, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye ya da gebe kadına karşı, üstsoy veya altsoya, babalık veya analığa, eş veya boşandığı eşe karşı, işlenmesi halinde, kişi hakkında üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Eziyet Suçu ile Korunan Hukuki Yarar Nedir?
Eziyet suçu ile korunan hukuki yarar TCK uyarınca bireyin maddi ve manevi varlığı, yani kişinin şerefi ve iç huzurunu korumaktır.
Eziyet Suçunun Unsurları Nelerdir?
Eziyet suçu, kamu görevlisinin işlediği işkence suçunun sivil vatandaşlar tarafından işlenen halidir. Ancak, herkes eziyet suçunun faili olabilirken işkence suçunda sadece kamu görevlisi fail olabilmektedir.
Eziyet suçu, mağdurun psikolojisi üzerinde uzun süreli ve tahrip edici bir etki bırakması, sistematik ve süreklilik arz eden fiillerle işlenmesi nedeniyle ayrı bir suç olarak düzenlenmiştir.
TCK m. 96 uyarınca “bir kimsenin eziyet çekmesine yol açacak davranışlar” şeklinde bir ibareye yer vererek hangi davranışların eziyet çekmeye yol açan davranışlar olduğuna açıklık getirilmemiştir. Yargıtay’a göre mağdura karşı “sistematik ve süreklilik arz edecek” şekilde işlenmesi halinde eziyet suçu meydana gelir. Bunlara örnek vermek gerekirse:
- Aç ve susuz bırakma,
- Çıplak gezdirme,
- Eve hapsetme,
- Dışkı yedirme, idrar içerme,
- Belli aralıklarla dövme, aşağılama, korkutma,
- Bir kimseyi bağlayarak köpek, yılan gibi korkutucu veya fare gibi tiksindirici hayvanları üzerine bırakma.
Eziyet suçu işlenirken başka suçlar da işlendiği takdirde cezası en ağır olan suçtan ceza verilmelidir. Eziyet suçunda, işkence suçunda olduğu gibi neticesi sebebiyle ağırlaşmış eziyet suçunun kanunda düzenlenmemiş olması nedeniyle, eziyet suçu ile birlikte nitelikli yaralama hali oluştuğunda faile yaralama suçundan ayrı eziyet suçundan ayrı ceza verilemez.
Bu durumda, eziyet suçunun unsurlarından olan basit yaralamanın ötesinde neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu oluşması halinde TCK’nın 44. maddesi gözetilip fiilin süreklilik arz etmesi, yaralamanın dışında diğer kötü muamelelerinde bulunması halinde, faile sadece eziyet suçundan ceza verilir.
Eziyet Suçu Şikâyete Tabi Midir?
Eziyet suçu, şikâyete tabi suçlar arasında bulunmamaktadır. Bu nedenle önce şikâyetçi olunması ve sonradan şikâyetten vazgeçme, kamu davasının düşmesi sonucunu doğurmaz.
Suç, dava zamanaşımı süresi içinde her zaman soruşturma konusu yapılabilir.
Eziyet Suçu Adli Para Cezasına Çevrilebilir Mi?
Adli para cezası, işlenen bir suça karşılık hapis cezasıyla birlikte veya tek başına uygulanabilen bir yaptırım türüdür. Eziyet suçu kapsamında hükmedilen hapis cezası nedeniyle adli para cezasına çevrilemez.
Eziyet Suçunda Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması Kararı
CMK madde 231’e göre; Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilmesi için;
- Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış bulunması,
- Mahkemece, sanığın kişilik özellikleri ile duruşmadaki tutum ve davranışları göz önünde bulundurularak yeniden suç işlemeyeceği hususunda kanaate varılması,
- Suçun işlenmesiyle mağdurun veya kamunun uğradığı zararın, aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi, gerekir.
Eziyet suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezası hakkında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilebilir.
Eziyet Suçunda Şikâyet Süresi ve Zamanaşımı
Eziyet suçunun olağan dava zamanaşımı süresi 8 yıl, nitelikli halinde zamanaşımı süresi ise 15 yıldır.
Eziyet Suçunda Görevli Mahkeme
Eziyet suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemesidir.
Ekin Hukuk Bürosu olarak; suçun mağduru veya faili olmanız halinde sürecin takibini gerçekleştirebiliriz. Ceza hukuku alanında uzman avukat kadromuzla görüşmek için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Av. Ahmet EKİN & Şevval Asude DOĞAN
