Biontech Aşısı: Hukuki Boyutu ve Tazminat Davaları

Biontech Aşısı, covid19 pandemisini kontrol altına almak amacıyla üretilen mRNA tabanlı bir aşıdır. Pfizer – BioNTech firması tarafından üretilmiştir. 16 yaş ve üzeri bireylere uygulanır. 11 Aralık 2020’ de acil kullanım onayı almıştır.

Biontech Aşısı: Sağlık Çalışanlarına Zorunlu Aşılama

Covid19 da kullanılan Biontech aşısı ülkemizde zorunlu olmamakla beraber bazı gruplarda aşılara öncelik tanınmıştır. Bu öncelik tanınan grupların başında sağlık çalışanları gelir. Bunun sebebi sağlık çalışanlarının mesleği gereği covid19 ile karşılaşma riskinin yüksek olmasıdır.

Biontech aşısının sağlık çalışanları için zorunlu hale getirilmesi beraberinde birtakım hukuki sonuçları da getirir.

Sağlık Çalışanlarına Zorunlu Aşılamanın Hukuki Sonuçları

Sağlık çalışanlarına zorunlu aşılamanın hukuken mümkün olup olmadığını anlayabilmek için öncelikle temel hak ve özgürlükleri ihlal edip etmediği açısından anayasaya ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) kararlarına bakılması gerekir.  AİHM, zorunlu aşı yapılmasının bireyin temel hak ve özgürlüklerine müdahalede bulunduğu sebebiyle bu uygulamayı meşru kılmamıştır.

Anayasanın 17. Maddesine göre  “Herkes, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.” Bu madde ile zorunlu aşı uygulaması  tıbbi sebepler dışında yasaklanmıştır. Ancak Biontech aşısı covid19 salgının yayılmasını önlemek amacıyla yapıldığından tıbbi bir zorunluluk olarak kabul edilir. Ancak anayasa mahkemesi bu durumun sağlık çalışanlarına zorunlu aşı yapılması için kanunilik koşulunu sağlamaya yeterli olmadığını belirtmiştir.

Biontech Aşısı: Aşılama Sırasında Ortaya Çıkan Tıbbi Hatalar

Aşılama sırasında sağlık çalışanının ihmali üzerine bazı tıbbi hatalar yapılabilir. Bu hataları hatalı aşılama uygulaması, hastanın alerjisi olup olmadığına dikkat edilmemesi, aşının içeriğinin yanlış saklama nedeniyle bozulması ve doz hatası olarak sıralamak mümkündür.

Aşılama esnasında tıbbi bir hata uygulanması halinde hastaya ciddi zararlar verebilir.  Bu durum da sağlık çalışanın aleyhine bazı hukuki sonuçlar doğurur. Bu sebeple sağlık çalışanlarının aşılama sırasında tıbbi hata yapmaması için çok dikkatli olması gerekmektedir.

Biontech Aşısı: Tıbbi Hatalar Sebebiyle Tazminat Hakları

Biontech aşısının uygulanması sırasında sağlık çalışanının ihmalinden kaynaklı tıbbi hatalar doğabilir. Bu tıbbi hatalar sonucu hasta zarar görebilir ve bundan dolayı sağlık çalışanından tazminat talep etme hakkı doğar. Hasta hem maddi hem manevi tazminat talep edebilir.

Maddi tazminat talebi, kişinin uğradığı maddi zararı karşılamaya yöneliktir. Bu tazminatın miktarını hakim takdir yetkisini kullanarak belirler. Zarar gören kişi maddi tazminat olarak sağlık çalışanından tedavi masrafları, çalışamamaktan doğan ekonomik zararlarını, eğer kişi ölmüşse yakınları o kişinin defin masraflarını talep edebilir.

Kişinin tıbbi hata sonucu sağlığında istenmeyen bir durum meydana gelmesi veya psikolojik olarak zarar görmesi halinde sağlık çalışanından manevi tazminat talep etme hakkı ortaya çıkar. Ayrıca şahsın ölümü halinde yakınları da manevi tazminat talebinde bulunabilir.

Biontech Aşısı: Aşılama Sırasında Bilgilendirme Yetersizliği

Covid19 tedavisinde yaygın olarak kullanılan Biontech aşısının da diğer aşılar gibi yan etkileri vardır.  Hastalara aşılama yapılmadan önce sağlık çalışanlarının bu yan etkileri bildirmeleri gerekmektedir.

Herhangi bir hastanın bilgilendirmeme veya eksik bilgilendirme sebebiyle aşıdan zarar görmesi sağlık çalışanları için hukuki bazı sonuçlar meydana getirir.

Bilgilendirme Yetersizliği Sebebiyle Tazminat Davaları

Sağlık çalışanından kaynaklı bir bilgilendirme yetersizliği sebebiyle hasta zarar gördüğünde hastaya bu zarardan kaynaklı olarak maddi ve manevi tazminat hakkı doğar.

Hasta, hastane masraflarını, çalışamadığı süre içindeki maddi kayıplarını vs. maddi tazminat olarak karşı taraftan isteyebilir. Aynı zamanda aşı kaynaklı yaşadığı tedavi işlemleri sırasında meydana gelen ruhsal çöküntü sebebiyle manevi tazminat talep etme hakkı da vardır.

Biontech Aşısı: Aşıyı Reddedenlerin İşten Çıkarılması

İşveren, iş yerinin sağlığından ve güvenliğinden sorumludur. Bu sebeple işverenler salgın hastalık durumunda kendisi ve çalışanlarının sağlığını koruyacak önlemler almakla yükümlüdür. Bu önlemlerden biri olan aşı zorunluluğunu uygulayabilmesi için Anayasa ile korunan bir hakkı ihlal eden bir uygulama yapmaması gerekir.

Zorunlu biontech aşısının kişinin temel hak ve özgürlüklerini ihlal ettiği belirtilmiştir. Bu sebeple işverenin işçilerini aşı yapması için zorlaması ve bunu reddettiğinde işten çıkarması tamamen hukuka aykırı nitelik taşır.

Biontech Aşısı: Dağıtım ve Depolama Sırasında Yaşanan Hukuki Sorunlar

Biontech aşısının dağıtımı ve depolaması çok önemli ve dikkat edilmesi gereken bir husustur. Bu konuda bazı hukuki sonuç doğurabilecek sorunlar ortaya çıkabilir. Aşı yanlış saklanmasından kaynaklı içeriği bozulabilir. Aşı sahte çıkabilir.

Sahte olması sebebiyle insanlara zarar verebilir. Böyle bir durum söz konusu olduğunda sahte aşıyı üreten, satan ve dağıtan firmalar hukuki olarak sorumluluk altına girer. Aşının depolanması ve saklanması sırasında yaşanan diğer bir husus da  aşının çalınma veya kaybolma ihtimalidir. Bu durum aşıyı dağıtan firmanın maddi açıdan zarara girmesine sebep olır.

Biontech Aşısı:Acil Durumlarda Kullanım

Aşı çalışmaları devam ederken belli kişilerin üzerinde kullanıma izin verilmesi durumu acil kullanım olarak adlandırılır. Normal şartlarda bir aşının kullanılabilmesi için binlerce kişi üzerinde denenmesi gerekir. Bu durum da çok uzun zaman alır.

Pandemi döneminde virüsün hızlı yayılması sebebiyle ülkeler aşı için acil durumlarda kullanım onayı isteyebilir. Bu onay çıktığı takdirde ülkede aşılama çalışmaları başlatılabilir.

31 Aralık 2020’ de Dünya Sağlık Örgütü yaptığı açıklamada Biontech COVID-19 aşısı için acil kullanım onayı verdi. Biontech COVID-19 aşısı Dünya Sağlık Örgütü’nden acil kullanım onayı alan ilk aşıdır. 21 Aralık 2020 tarihinde ise 16 yaş ve üzeri kullanım şartı ile Avrupa İlaç Ajansı tarafından acil kullanım onayı almıştır.

Acil Kullanım Onayları Hakkında Yasal Düzenlemeler

Covid 19 aşısının acil durumda kullanım onayı alması için ruhsat alması gerekir. Bu ruhsat ile ilgili detaylar için Beşerî Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik yayımlandı.

BiontechAşısı: Aşıların Etkililiği ve Güvenliği Hakkında YanıltıcıReklam Uygulamaları

Biontech aşısının etkinliği ve güvenliği hakkında yanıltıcı reklamlar yapılabilir. Bu reklamlar televizyon, internet gibi birçok vasıta ile yapılır ve halk arasında yanlış bilgilendirmelere sebep olabilir.

Bu gibi durumların önüne geçmek amacıyla bu tarz reklamların yapılması yasaklanmalıdır. Ayrıca halkın doğru bilgiye ulaşması için yetkili kişiler aracılığı ile bilgilendirilmeleri gerekir.

Biontech Aşısı: Aşıların Etkililiği ve Güvenliği Hakkında Yanıltıcı Olmayan Reklam Uygulamaları

Aşılama sürecinde halkı aşı olmaya yönlendirebilmek ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayabilmek açısından reklamlar büyük önem taşır. Bu tarz reklamların yanıltıcı bilgi içermemesi gerekir.

Biontech Aşısı: Üretim Sırasında Ortaya Çıkan Tıbbi Hatalar

Aşının üretimi esnasında çıkabilecek bazı hatalar hatalı içerik kullanılması, kullanılan içeriğin hatalı dozda olması, sterilizasyon vs.’dir.

Bu tür bir hata, o aşının uygulandığı kişide önemli sağlık sorunlarına ve beraberinde hukuki sorunlara da yol açabilir.

Aşıların Üretiminden Kaynaklı Tazminat Hakkı

Aşıların hatalı üretiminden kaynaklı bir sağlık sorununun varlığı gibi bir durumda aşıyı üreten firma hukuken sorumlu olur.

Bu durumda mağdur olan kişiye firmaya tazminat davası açma hakkı doğar. Açacağı tazminat davası ise maddi veya manevi tazminat olabilir.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Duygu Maide KARATAŞ