Sermaye Piyasası Araçlarının Satışı

Sermaye piyasası araçları, bir şirketin ya da kuruluşun fon sağlamak için halka arz ettiği menkul kıymetlerdir. Bu menkul kıymetler, bir yatırımcının şirkete yatırım yaparak kar elde etmesini sağlar. Sermaye piyasası araçlarının satışı, sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu mevzuat, sermaye piyasası araçlarının satışı sırasında uygulanması gereken kuralları belirler.

Sermaye piyasası araçlarının satışı, genellikle halka arz ya da özel yerleştirme yoluyla gerçekleştirilir. Halka arz, sermaye piyasası araçlarının genel halka sunulmasıdır. Özel yerleştirme ise sınırlı sayıda yatırımcıya yapılır ve genel halka sunulmaz. Sermaye piyasası araçları, paylar, tahviller, bonolar, varantlar, opsiyonlar, yatırım fonları ve gayrimenkul sertifikaları gibi çeşitli tiplerde olabilir.

Sermaye piyasası araçlarının satışı, birçok farklı yasal düzenleme altında gerçekleştirilir. Bu düzenlemeler, sermaye piyasası araçlarının satışı sırasında uygulanması gereken kuralları ve yatırımcıların korunması için alınması gereken tedbirleri belirler. Sermaye piyasası araçlarının satışı, Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuatlarla düzenlenir.

Sermaye piyasası araçlarının satışı, ihraç eden kuruluşun İzahname hazırlamasıyla başlar. İzahname, yatırımcılara sunulan ve sermaye piyasası araçları hakkında bilgi içeren bir belgedir. İzahname, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından onaylanır ve yatırımcıların sermaye piyasası araçları hakkında bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanır.

Sermaye piyasası araçlarının satışı sırasında, yatırımcıların korunması için birçok önlem alınır. Örneğin, halka arz edilen şirketler, Sermaye Piyasası Kanunu’na uygun bir şekilde denetlenir ve yatırımcılara açık bir şekilde bilgi vermekle yükümlüdürler.

Serbest Piyasa ekonomisinde, üretici tarafından üretilen malların tüketicilere ulaştırılması için, arz ve talep faktörlerinin bir araya gelmesi gereklidir. Sermaye Piyasası Araçları da aynı şekilde, tasarruf sahiplerinin tasarruflarını biriktirip, borçlanma ihtiyacı olan yatırımcılara aktarmak amacıyla kullanılırlar. Sermaye Piyasası araçları, Hisse Senetleri, Tahvil, Bono, Repo, Ters Repo, Varant, Katılma Belgesi, Sertifika gibi yatırım araçlarıdır.

Sermaye Piyasası Araçlarının satış işlemleri, ilgili aracı kuruluşlar tarafından gerçekleştirilir. Bu kuruluşlar, Borsa İstanbul A.Ş. gibi bir piyasada araçları alım-satım işlemlerini gerçekleştirirler. Sermaye Piyasası Araçlarına yatırım yapmak isteyen yatırımcılar, aracı kuruluşlar aracılığıyla araçları satın alırlar.

Sermaye Piyasası Araçlarının satış işlemlerinde aracılık faaliyeti yürüten kuruluşlar, bu işlemler sırasında Sermaye Piyasası Kanunu, SPK düzenlemeleri ve ilgili mevzuata uygun şekilde hareket etmek zorundadırlar. Bu kapsamda, aracı kuruluşların aracılık faaliyetlerine ilişkin olarak SPK’dan izin almaları gerekmektedir.

Sermaye Piyasası Araçlarının satışı, yatırımcılara sunulmadan önce İzahname hazırlanması gereklidir. İzahname, yatırımcıların araç hakkında bilgilendirilmesi ve karar vermeleri için gerekli olan bilgileri içeren belgedir. İzahname, aracı kuruluşlar tarafından hazırlanır ve SPK tarafından onaylanması zorunludur. İzahnamede, aracın özellikleri, riskleri, ihracı, getirileri ve masrafları gibi tüm önemli bilgiler yer alır.

Sermaye Piyasası Araçlarının satışı sırasında, yatırımcıların yanıltılması veya yanlış bilgilendirilmesi söz konusu olduğunda, SPK tarafından cezai yaptırımlar uygulanır. Ayrıca, yatırımcıların haklarının korunması amacıyla, tazminat davaları açılabilir.

Sermaye piyasası araçlarının satışı konusunda diğer bazı önemli noktalardan bahsetmek gerekirse:

İhraç belgesi: Sermaye piyasası araçlarının halka arzı için ihraç belgesi düzenlenmesi gereklidir. Bu belge, aracın özellikleri ve ihraç eden şirketin finansal durumu hakkında bilgi içermelidir. İhraç belgesi, SPK tarafından onaylanmalıdır.

Aracı kurumlar: Sermaye piyasası araçlarının satışında aracı kurumlar rol oynar. Aracı kurumlar, araçların halka arz edilmesi sürecinde ihraçcılarla yatırımcılar arasında aracılık yaparlar.

Satış süreci: Sermaye piyasası araçları genellikle halka arz edilerek satılır. Halka arz, sermaye piyasası araçlarının geniş bir yatırımcı kitlesine sunulmasıdır. Bu süreçte, yatırımcılar genellikle aracı kurumlar aracılığıyla araçları satın alırlar.

Özel yerleştirme: Sermaye piyasası araçları, halka arz edilmeden önce belirli yatırımcılara özel yerleştirme yoluyla satılabilir. Bu tür satışlar, genellikle yüksek net değerli bireyler veya kurumsal yatırımcılar gibi belirli bir yatırımcı kitlesine yöneliktir.

İkincil piyasa: Sermaye piyasası araçları, bir kez halka arz edildikten sonra ikincil piyasalarda da alınıp satılabilir. İkincil piyasalar, araçların işlem gördüğü borsalar veya tezgahüstü piyasaları içerir. İkincil piyasalarda araçların fiyatı, arz ve talebe bağlı olarak belirlenir.

Reklam ve tanıtım: Sermaye piyasası araçlarının satışı sürecinde reklam ve tanıtım yapılabilir. Ancak bu tanıtımların SPK düzenlemelerine uygun olması gerekir. Özellikle yanıltıcı reklamlar yasaklanmıştır ve SPK tarafından cezalandırılabilir.

Sermaye piyasası araçlarının satışı, çeşitli kurallar ve düzenlemelere tabidir. Bu düzenlemeler, yatırımcıların korunması, piyasa şeffaflığı ve düzenli işleyişinin sağlanması amaçlarıyla getirilmiştir. Sermaye piyasası araçlarının satışı konusunda işlem yapmak isteyen yatırımcıların, bu düzenlemeleri ve kuralları iyi anlamlandırılmalıdır.

Ekin Hukuk Bürosu olarak alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.

Av. Ahmet EKİN & Şevval Asude DOĞAN