Sorumluluk Sigortası Nedir?
Sorumluluk sigortası, sigortalı kişinin üçüncü kişilere verdiği zararlar nedeniyle ödemek zorunda kalacağı tazminat, yargılama masrafları vb. nedeniyle sigortalının malvarlığının pasif kısmında ortaya çıkacak artış riskine karşı yapılan sigortalardır.
Sorumluluk sigortasının birçok çeşidi vardır. Örneğin, trafik sigortası, doktor avukat ve noter gibi kişilerin mesleki sorumluluk sigortaları ya da ürün sigortaları gibi.
Sorumluluk sigortaları zarar sigortalarının bir alt türüdür. Kural olarak zarar sigortalarının tabi olduğu kurallara tabidir.
Sorumluluk Sigortasında Talep veya Olay Esaslı Teminat Ayrımı
Sorumluluk sigortalarında teminat iki şekilde, ya sorumluluğu doğuran olayın meydana geldiği ana veya tazminat talebinin yapıldığı ana göre verilir. Eğer teminatın varlığı, sigorta olayının sözleşme süresi içinde meydana gelmiş olması koşuluna bağlanmışsa olay esaslı teminattan bahsedilir.
Burada olay esaslı teminatta, tazminat talebi sözleşme süresi içinde ya da sonrasında yapılabilir. Tersine teminatın varlığı tazminat talebinin sigorta süresi içinde yapılmış olması koşuluna bağlanmışsa talep esaslı teminattan bahsedilir. Burada da sigorta olayı sözleşme yapılmadan evvel veya sözleşme yürürlükteyken gerçekleşmiş olabilir. Burada bahsedilen sigorta olayı hasardır.
Sigortalı lehine olan olay esaslı teminattır. Çünkü bu teminatta sigorta olayının sigorta süresi içinde yapılması yeterlidir, sözleşme sona erdikten sonra da tazminat talebinde bulunabilir. Oysa talep esaslı teminatta tazminat talebinin sigorta süresi içinde yapılması arandığından sigortalının sigorta sözleşmesini devam ettirmesi gerekir. O yüzden aleyhinedir.
SK madde 1473’e göre, aksine bir düzenleme yapılmadıkça sigortacı sorumluluk sigortasıyla sigortalının sözleşmede kararlaştırılan ve zarar daha sonra doğmuş olsa bile sigorta süresi içinde gerçekleşen bir olaydan kaynaklanan sorumluluğu nedeniyle tazminat öder.
Bu düzenlemede hangi teminat türü esas alındığını incelemek istersek de; bu düzenlemede zarar sonra gerçekleşse bile sigorta sözleşmesi süresi içinde aranan husus zarara neden olan neden olayıdır. Madde 1473’te ne olay esaslı ne de talep esaslı teminattan bahsedilir. Keza kanun koyucu tazminatın ödenmesi için neden olayının sigorta süresi içinde gerçekleşmesini aramıştır. Bu kuraldır, 1473.madde ise tamamlayıcı bir hükümdür, keza aksi kararlaştırılabilir.
Sorumluluk Sigortasında İlgili Kişiler
Sorumluluk sigortası, bir zarar sigortası türü olduğu için, aynı kişilerden oluşur. Bunun üstüne bir de zarar gören üçüncü kişi eklenir.
Diğer zarar sigortalarında farklı olarak sorumluluk sigortalarında sigortacı, sigorta ettiren ve sigortalıya ilaveten zarar gören 3.kişi kavramı ortaya çıkar. Bu 3 kişiden önemli olan sigortalı ve zarar gören üçüncü kişidir.
Sorumluluk sigortalarında da tıpkı zarar sigortalarında olduğu gibi sigortalı, menfaati teminat altına alınan kişidir. 1473. maddede bir grup sorumluluk sigortası hali düzenlenmiştir. Buna göre, sorumluluk sigortası sigortalının işletmesiyle ilgili sorumluluğu için yapıldığı takdirde sözleşmede aksine bir düzenleme olmadıkça sigorta sözleşmesinin; Sigortalının temsilcisi, İşletmenin tamamı veya bir kısmının yönetiminde ve denetiminde görevli kişileri ve işletmede çalıştırılan diğer kişilerin dahi sorumluluğunu da kapsayacağı kararlaştırılmıştır.
Burada diğer kişiler için olan sigorta başkası lehine sigorta olarak ortaya çıkar ama buradaki düzenlemenin asıl önemi bu maddeyle bir grup sorumluluk sigortası düzenlenmiş olmasıdır.
Zarar gören 3.kişisinin sigorta sözleşmesi ile herhangi bir ilgisi yoktur. O sigortacı ile sigorta ettiren arasındaki sözleşme ilişkisine yabancıdır. Dolayısıyla tarafların ona herhangi bir yükümlülüğü, onun da herhangi bir hakkı olmaması icap eder. Buna rağmen kanunda ‘sorumluluk sigortalarının sosyal yönü’ nedeniyle zarar gören 3.kişiye karşı bazı yükümlülüklerin getirildiği yine bu kişiye birtakım hakların sağlandığı görülmektedir.
Zarar gören üçüncü kişi sorumluluk sigortalarında hiçbir zaman sigortalı değildir. Sigortacı tazminatı üçüncü kişiye ödeyerek sigortalının menfaatini korur. Pasifini korumaktadır.
Sigorta hukukuna ilişkin dava ve işlemlerin takibinin vekil aracılığıyla yürütülmesi hak kaybının engellenmesi için oldukça önemlidir. Ekin Hukuk Bürosu olarak sigorta hukuku alanında uzman avukat kadromuzla dava ve işlemlerinizi takip edebilmemiz için bizimle iletişim kurabilirsiniz.
Av. Ahmet EKİN & Şevval Asude DOĞAN
